Loopbaanbeleid binnen de advocatuur
De traditionele loopbaan van de advocaat erodeert. Kantoren moeten leren onderscheid te maken in carrières, zegt Ard Westhof, human resources manager bij Simmons & Simmons. Wie de slag om het juridisch talent de komende decennia niet wil missen, kan maar beter goed om zich heen kijken. ‘Onze concurrenten zijn niet zozeer de andere kantoren, het is de rest van het bedrijfsleven.’
Hoge paroramavensters geven vanuit de receptie van Simmons & Simmons zicht op de Amsterdamse rondweg A10. Tussen de torens van de andere grote advocatenkantoren door wijst Ard Westhof naar een nieuwbouwcomplex aan de overkant. ‘Kijk,’ zegt hij, ‘daar komt straks heel Simmons & Simmons te zitten. De vestiging in Rotterdam gaat in de loop van 2010 dicht, een bewuste keuze. De aantrekkingskracht van Rotterdam als stad om je juridische carrière te beginnen wordt duidelijk minder. Amsterdam is waar het gebeurt – dat gevoel is belangrijk. Voor onze cliënten, maar ook het jonge juridische talent trekt naar Amsterdam. Wij moeten die beweging volgen, willen we ook in de toekomst kunnen zorgen voor de dienstverlening die wij voorstaan.’ Er beweegt veel bij Simmons & Simmons de laatste jaren. De concentratie in Amsterdam is maar een onderdeel. De focus van het kantoor werd aangescherpt op een aantal markten, die allang niet meer in het Nederlands worden benoemd: life sciences, energy & utilities, technology, media & telecommunications en financial institutions. Van de ongeveer 75 fee earners is de meerderheid tussen de 24 en 30 jaar oud.
Schrikken
Die jonge generatie, zegt Westhof, is een andere dan die van een jaar of tien terug. Verwender gemaakt in een tijd van economisch hoogtij, door het gemak waarmee grote kantoren verre reizen mogelijk maakten en door de hoge startsalarissen. ‘Wat je bij jongeren nu soms ziet, is dat ze schrikken van wat ze moeten doen. Eenmaal op kantoor merken ze dat er heel hard moet worden gewerkt, dat je altijd je vakkennis op topniveau moet houden, dat je constant moet leren en heel goed moet worden. Dat is een vorming waarbij je ook met tegenslagen te maken krijgt. Daar moet je sterk voor zijn.’
In plaats van het geld gaat het steeds meer om de inhoud. ‘Een paar jaar terug werden mensen sneller verleid door het geld. Maar aan een hoog salaris ben je in een maand of vier, vijf wel gewend. Tegenwoordig draait het meer om vragen als: inspireert mijn omgeving me intellectueel? Wordt er naar me geluisterd, heb ik invloed? Ben ik in staat om te groeien?’
Wat kwam er in de plaats van geld om jongeren te verleiden? Westhof: ‘We steken veel energie in begeleiding. Onze stagiaires zitten op de kamer bij een medewerker of partner. Medewerkers, soms ook de partners, geven huiswerkbegeleiding aan de stagiaires die deelnemen aan de Law Firm School. Dat is iets anders dan zeggen: “Hier heb je de lesboeken, we gaan ervan uit dat je cum laude slaagt.” En ze krijgen de kans om kennis te maken met jonge kantoorgenoten in Londen.’
Spanningsveld
Een andere trend: advocaten willen meer ruimte om de balans tussen werk en privé vorm te geven. Dat is een algemene trend, maar het heeft ook te maken met verandering in de samenstelling van de advocatuur, bijvoorbeeld met het steeds groter aantal vrouwelijke advocaten. Westhof: ‘Vrouwen willen én carrière maken én een goede, aanwezige moeder zijn. Die trend moet je niet ontkennen. Als je topkwaliteit wilt blijven bieden en fee-earning capacity wilt houden, kun je beter creatief naar mogelijkheden kijken om ze voor je kantoor te behouden.’
Dat kan op gespannen voet staan met de praktijkvoering. ‘Het blijft een hectische wereld’, zegt Westhof. ‘Als advocaat moet je ook buiten kantooruren beschikbaar zijn.’ Dat betekent in elk geval: de mogelijkheid scheppen om thuis te kunnen werken. ‘Inloggen in het systeem van kantoor, maar bijvoorbeeld ook mensen de gelegenheid bieden om van huis uit digitaal te dicteren.’
Afspraken over thuis werken liggen bij Simmons & Simmons nu nog formeel vast. ‘Maar waar we naartoe willen, is dat het een normale manier van werken wordt’, schetst Westhof. ‘Dat je zo flexibel mogelijk bent en er gewoon onderling met je collega’s goede afspraken over maakt.’
De flexibiliteit gaat soms ver, met persoonlijke afspraken. ‘We hebben een senior die drie maanden vrij wil in de zomer. Dan zeg je als werkgever: “We bekijken het werkpercentage over een langer lopende periode.” Dat kan betekenen dat je de afgesproken urennorm kunt halen binnen negen maanden.’
Partner worden?
Van de vroegere partners zijn er de afgelopen jaren een aantal vertrokken, dus binnenkort heeft Simmons & Simmons nieuwe partners nodig. Het liefst ook van binnen het eigen kantoor, zegt Westhof. ‘Je hebt partners nodig die het kantoor kennen, die de codes, de gebruiken, de normen en waarden van het kantoor kunnen doorgeven’.
Maar niet iedereen heeft tegenwoordig nog het partnerschap op het netvlies als het hoogst bereikbare. ‘Partner ben je niet van negen tot zes, partner ben je altijd. Over vijf tot tien jaar zul je zien dat minder mensen die zware verantwoordelijkheid van het partnerschap verkiezen, maar dat ze gewoon een heel mooie baan willen’, zegt Westhof.
Voor die ervaren advocaten die puur kiezen voor de inhoud, creëerde het kantoor daarom een jaar terug een nieuwe functie: die van principal counselor. ‘Dat is één van de manieren om te zorgen dat mensen niet hoeven te kiezen voor die zware verantwoordelijkheid, maar wel een loopbaan binnen de advocatuur houden. Zo weet je een ervaren jurist binnen te houden, iemand die anders overstapt naar een bank of grote onderneming. Want onze concurrenten zijn niet zozeer de andere advocatenkantoren, maar ook andere bedrijven. Daar moet je dus naar kijken, om van ze te leren. Dus naar de Shells en de Unilevers, die zijn een behoorlijk aantal fases verder dan wij, maar ook naar de accountantskantoren. Je moet innovatief zoeken naar mogelijkheden om mensen aan je te blijven binden.’
Bij Simmons & Simmons krijgen mensen die een jaar of zeven ervaring hebben de vraag of ze partner willen worden. ‘Het hoeft niet the only way is up te zijn. Je moet verschillende advocatenloopbanen onderscheiden en daarvoor ook verschillende ontwikkeltrajecten op poten zetten. Kies je ervoor om management associate te worden als opstap naar het partnerschap, dan moet je eigenlijk twee, drie jaar van tevoren al beginnen te werken aan je businessplan. Dus als je je promotie krijgt, ga je naar een development center waar je met andere management associates van Simmons & Simmons wereldwijd gaat kijken op welke punten je performance nog moet groeien als je die afzet tegen de criteria van het partnerschap. Dan ga je met een externe consultant werken aan je businessplan. Vervolgens bespreek je periodiek, bijvoorbeeld per kwartaal, hoe iemand het doet.’
Eraan geloven
Loopbaanbeleid, opleidingstrajecten, flexibiliteit – ook de middelgrote kantoren zullen er de komende tijd aan moeten geloven, is de overtuiging van Westhof. ‘Hier moet je de komende tien jaar echt mee aan de slag. De wereld wordt steeds juridischer, dus de behoefte aan juristen wordt alleen maar groter, en daarmee ook de concurrentie op de arbeidsmarkt. Je kunt je het niet meer permitteren om van het toeval afhankelijk te zijn.’
Lars Kuipers, Redacteur Advocatenblad