Tijdens het ‘Gevangenpoortlezingdebat’ op zondag 21 maart in Den Haag beriep De Vos, auteur van het in advocatenkringen niet erg populaire Advocaat of maffiamaat, zich op een uitspraak van het Hof van Discipline uit 1990. ‘De vrijheid van de raadsman vindt zijn beperking in het nadeel dat hij kan berokkenen aan de waarheidsvinding.’ Maar wat doet een advocaat bijvoorbeeld met een verklaring van een door hemzelf gevraagde deskundige die zijn cliënt niet echt helpt of zelfs belast? Hendrik-Jan Biemond: ‘Dan leg je dat stuk in een la. Wat jou betreft is het niet geschreven.’ NVSA-voorzitter Van der Kruijs schaarde zich daar vierkant achter. In theorie dan, want er zijn dingen die je nou eenmaal niet doet. Hij herinnerde zich een moordverdachte die verklaarde dat hij op het tijdstip van de moord in Polen zat en een hotelnota te voorschijn toverde om dat te bewijzen. ‘Ik had het vermoeden dat die nota vals was. Dat bleek ook zo te zijn. Toen heb ik gezegd: “Die ga ik niet gebruiken”. Niet iedere collega zal dat met mij eens zijn, maar ik vind dat je de plicht hebt om ervoor te zorgen dat stukken die je in het geding brengt in principe juist zijn.’
Met je wenkbrauwen
En dan zijn er nog van die zaken waarin alle theoretische leerstukken over de positie van de advocaat schuren met de praktijk. Biemond had ooit een cliënt die werd verdacht van vijf bankovervallen. Vier ervan bekende hij, van de vijfde bestonden enkel vage opnames van een bewakingscamera. Biemond: ‘Mijn cliënt zei: “Ja, dat was ik ook, maar ik denk dat ik die ga ontkennen”. Dat leek me verstandig. En dus stond ik in de rechtszaal te pleiten dat het bewijs in die vijfde zaak onvoldoende overtuigend was. Maar de beelden waren nogal akelig, er werd bijvoorbeeld een kind onder schot gehouden. En ik merkte bij mezelf dat ik stiekum hoopte dat de rechter mijn cliënt toch ook voor deze overval zou veroordelen. Als advocaat ben je op dat moment niet goed bezig.’ ‘Kun je dan niet met je wenkbrauwen signalen aan de rechter geven?’ probeerde journalist en thrillerschrijver Roel Janssen. Biemond moest hem teleurstellen: ‘Ik ben bang dat dit soort subtiele signalen bij rechters niet aankomen.’
Lars Kuipers, Orderedacteur