Advocaat en kredietcrisis
Al dichten advocaten zichzelf bepaald geen hoofdrol toe in het ontstaan van de kredietcrisis,(1) sommigen pleiten wel voor een ‘overlegclub’ voor advocaten uit de bank- en fusiepraktijk om kritisch op hun rol te reflecteren en van de ervaringen te leren. De Orde belegde op 12 mei jl. een besloten sessie.
Oud-deken Willem Bekkers deed tijdens de Jaarvergadering 2009 en later in NRC Handelsblad een oproep aan de advocatuur zich op haar rol te bezinnen. De Algemene Raad pakte de handschoen op en organiseerde een sessie met banking en M&A-advocaten van verschillende kantoren.
De enige die uitspraken over de sessie mag doen, en dan niet inhoudelijk, is algemeen deken Jan Loorbach, zo werd tijdens de bijeenkomst afgesproken. Vanwaar die geheimzinnigheid? ‘We wilden volledig vrij kunnen spreken’, aldus Loorbach, ‘maar we realiseren ons dat we hiermee als Orde niet hebben voldaan aan onze publieke verantwoordelijkheid. We gaan er zeker mee door.’
Al blijft dus verborgen wat er precies is gezegd, men vond blijkbaar dat het niet zomaar weer business as usual kan zijn. ‘We hebben met elkaar vastgesteld: de wereld om de advocaat heen is spectaculair veranderd. Instellingen waarvan iedereen dacht dat ze een hoge moraal hadden, bleken in de praktijk toch wat minder hoogstaand en dat vergt van ons een meer bewust onafhankelijk moreel oordeel.’ Verder heeft Loorbach aan de sessie ‘overgehouden’ dat advocaten weleens een zaak of een opdracht weigeren omdat de grenzen van de wet worden overschreden. Maar wat betreft de morele grenzen is er volgens Loorbach sprake van een grote bandbreedte: ‘je blijft wel de persoon aan wie dat enkele partijdige belang is toevertrouwd. Gelet op de onafhankelijke positie en de morele opdracht maakt ieder zijn eigen afweging.’ De besproken dilemma’s hadden betrekking op financiële producten en transacties, ‘foute bonussen’ en overnames die bijvoorbeeld een zware schuldenlast op de overgenomen partij leggen. Over de advisering door advocaten in crisissituaties als de ondergang van DSB, de mislukte overname van ABN AMRO en IceSave is niet gesproken.
Hoe nu verder? ‘Na deze oriëntatie gaan we in de Algemene Raad overleggen. Mogelijk moet er in de stageopleiding concreter aandacht worden besteed aan de veranderde moraliteit in de samenleving. Misschien gaan we als AR zelf iets formuleren, maar het kan ook zijn dat er een openbaar debat komt.’ Ontwikkeling van een soort gedragscode is niet aan de orde geweest. Loorbach: ‘Op zichzelf zijn de open normen die we kennen goed genoeg om ook deze nieuwe vraagstukken in algemene zin te beantwoorden. Maar deze normen zullen wel naar een meer gesloten toepassing moeten worden vertaald. Dat is de opdracht waar we voor staan.’
• Wie wil bijdragen aan de discussie kan zich melden bij algemeen deken Jan Loorbach (010 -224 0237) of bij Hermine Voûte, lid van de Algemene Raad (020-578 5975).
Trudeke Sillevis Smitt, redacteur
Noot
1. Zie ‘Wij zijn geen moraalridders’ in Advocatenblad 2010-2 van 12 februari jl.