De aangifte van advocaat en voormalig SRK-jurist Leendert de Jong tegen het Verbond van Verzekeraars en rechtsbijstandsverzekeraars is door DAS beantwoord met een klacht bij de Haarlemse deken.
‘Hierbij doe ik aangifte van bedrog, valsheid in geschrifte, oneerlijke mededinging en deelname aan een criminele organisatie van in Nederland gevestigde verzekeraars in de branche rechtsbijstand en andere financiële instellingen die verzekeringen voor rechtsbijstand aanbieden.’ De Purmerendse advocaat Leendert de Jong (Appelman & Mes) springt al jaren in de bres voor rechtzoekenden met een rechtsbijstandspolis (zie kader). Nu richt hij zijn pijlen vooral op de polisvoorwaarden, waarmee rechtsbijstandsverzekeraars de vrije advocatenkeuze beperken. En het gebrek aan openheid van de verzekeraars hierover. De verzekeraars zouden ook zondingen tegen art. 4:67 Wet op het financieel toezicht. De AFM zou hier een steek laat vallen en ook de Orde zou de zaak op zijn beloop laten.
De kwestie speelt al sinds het midden van de jaren negentig. De toenmalige Minister van Justitie heeft herhaaldelijk aangegeven dat het recht van de verzekerde om een advocaat naar keuze in te schakelen ook geldt voor procedures waar procesvertegenwoordiging door een advocaat niet verplicht is. Het Europese Hof van Justitie (10 september 2009, C‑199/08) heeft dit nadien onderstreept. Maar de rechtsbijstandsverzekeraars laten de verzekerde alleen kiezen als er een advocaat moet worden ingeschakeld in procedures waar dat verplicht is (zie het Advocatenblad van 16 oktober 2009). Ook steekt het De Jong dat verzekeraars niet duidelijk aangeven dat de juristen en advocaten die zij inschakelen maar beperkt tijd kunnen steken in de zaak, terwijl een belangenbehartiger ‘altijd tot de bodem moet gaan’.
Geïnteresseerd
De AFM gaat niet inhoudelijk in op het verwijt van De Jong. Ze laat zich leiden door signalen uit de markt en risico’s voor consumenten, en kan niet inschatten hoe groot de gevolgen van de vermeende wetsovertreding zijn voor de consument. Ook bij het Klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid) heeft men geen duidelijke indruk van de gevolgen voor de consument. Het Verbond van Verzekeraars wacht nadere actie van het OM af. DAS heeft alvast een klacht tegen De Jong ingediend bij de Haarlemse deken, maar wil niet toelichten waarom en verwijst naar de reactie van het Verbond.
Volgens De Jong verwijt DAS hem dat hij zich baseert op onjuiste feiten en onvoldoende hoor en wederhoor heeft toegepast. ‘Maar DAS wilde eerder niet reageren, terwijl de discussie al jaren loopt.’
Volgens algemeen deken Jan Loorbach hebben de verzekeraars de Orde onlangs nog verzekerd dat zij zich aan de regels houden. En de Minister van Justitie zei in november hetzelfde, in antwoord op Kamervragen. Loorbach: ‘In de praktijk signaleren wij weinig klachten op dit punt. Wij horen hierop bijvoorbeeld geen commentaar van lokale dekens. Wel zijn wij zeer geïnteresseerd wat de aangifte en het opvolgend onderzoek gaan opleveren.’
Tegen zijn werkgever
In 2008 won Leendert de Jong een procedure tegen zijn toenmalige baas, directeur Rob Vromen van SRK. De Jong werkte daar negen jaar lang, na eerder verbonden te zijn geweest aan Casander & Partners, Van Diepen & Van der Kroef, Moszkowicz & Moszkowicz. SRK, dat voor veel rechtsbijstandsverzekeraars zaken afhandelt, speelde persoonsgegevens van verzekerden door naar tussenpersonen. De Jong kaartte het in augustus 2007 aan, maar ving steeds bot. Op 8 december 2008 wees de rechtbank in Den Haag De Jongs eis dat Vromen moest worden ontslagen toe, onder de voorwaarde dat de directeur nog een kans kreeg om zijn leven op dit punt te beteren (LJN: BG9270). Volgens De Jong is het Verbond van Verzekeraars nadien weliswaar gekomen met een leidraad. ‘Maar DAS houdt zich daar niet aan.’ Ook de Kwaliteitscode die het verbond onlangs lanceerde, voldoet volgens De Jong nog steeds niet op dit punt.
De kwestie leidde er uiteindelijk toe dat De Jong zelf ontslag nam bij SRK.
Lex van Almelo, journalist