De eerste Lawyers for Lawyers Award wordt volgende week in Amsterdam uitgereikt aan de Zimbabwaanse mensenrechtenadvocaat Alec Muchadehama.
‘De zaken die ik doet trekken wel eens publiciteit, maar dat is nooit de bedoeling,’ reageert Alec Muchadehama aan de telefoon. Hij weet niet wie hem genomineerd heeft. Maar hij is er blij mee. ‘Juist omdat deze prijs wordt uitgereikt door een organisatie van collega-advocaten, en omdat ik de eerste ben die hem krijgt. Advocaten zijn het laatste bastion voor mensen wiens rechten worden geschonden. Om door beroepsgenoten te worden onderscheiden is een grote eer.’ Muchadehama verdedigde in het verleden honderden mensenrechtenactivisten en oppositieleden en werd zelf meerdere malen gearresteerd en gemarteld.
Hij kreeg grote bekendheid toen hij duizenden families verdedigde die in 2005 met bulldozers uit hun onderkomen in de sloppenwijken van de grote steden werden verdreven. Onder hen waren veel MDC-aanhangers. Zimbabwe is een volledig gepolariseerde samenleving. Sinds 2008 deelt Zanu PF van president Robert Mugabe op last van de internationale gemeenschap de macht met de MDC van Morgan Tsvangirai. De laatste tijd nemen de repressie en intimidatie door aanhangers van Zanu PF toe. Muchadehama verdedigt nu zes mensen die vastzitten op beschuldiging van hoogverraad, omdat ze keken naar beelden van de revoluties in Egypte en Tunesië.
Onlangs kondigde Mugabe nieuwe verkiezingen aan. Zorgelijk, zegt Muchadehama. ‘Het meeste geweld vindt plaats in de aanloop naar verkiezingen. Wie kwaad doet komt er mee weg. We zagen het in 2000, in 2002, in 2005 en 2008, dus bij het woord alleen al worden mensen bang. Het volk wordt zo in een permanente staat van verkiezingsangst gehouden, in een sfeer van straffeloosheid. Meer dan tweehonderd mensen zijn beschuldigd van moord tijdens de aanloop tot de verkiezingen van 2008. Niet één is er vervolgd.
Wij horen dat legereenheden op het platteland mensen intimideren. De politie slaat bijeenkomsten van andere partijen uiteen. Het raakt al onze elementaire rechten: de vrijheid tot vereniging, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om te gaan en staan waar je wil. Maar door het winnen van deze prijs komt er misschien weer meer aandacht voor de wetteloosheid in mijn land.’
Tatiana Scheltema