Vast bedrag voor juridische begeleiding afgesproken. Excessief gebruik door cliënt; aanvullende declaratie toelaatbaar?
Bindend Advies d.d. 27 oktober 2008, ADV 08-0146 Geschillencommissie Advocatuur
(mrs. Jurgens, Lemmens en Hoogeveen-De Klerk)
Klacht
De cliënt heeft zich tot het kantoor gewend om hem te begeleiden bij de aankoop van onroerend goed in Frankrijk. Partijen hebben vervolgens de afspraak gemaakt dat de cliënt voor deze begeleiding het vaste bedrag van 2.500 euro exclusief btw zou betalen. De cliënt kon voor dit bedrag onbeperkt gebruikmaken van de diensten van het kantoor.
De cliënt heeft intensief gebruikgemaakt van de dienstverlening van het kantoor. Hij mailde het kantoor wanneer hem iets niet duidelijk was, hij aanvullende informatie wilde of wanneer hij van mening was dat de advocaat zich meer of beter moest inzetten.
Op 9 april 2008 heeft de advocaat de cliënt per e-mail te kennen gegeven dat, gelet op het bovengemiddelde e-mailverkeer, een extra honorarium werd verlangd van 1.500 euro exclusief btw. De cliënt heeft daarop geantwoord dat een vaste prijsafspraak betekent dat alle partijen zich aan die afspraak houden. Het kantoor heeft hierop de werkzaamheden voor de cliënt gestaakt.
De cliënt is van mening dat hij verhoudingsgewijs te veel heeft betaald, nu de overeenkomst eenzijdig is opgezegd en de advocaat niet alle afgesproken werkzaamheden heeft uitgevoerd. Hij verzoekt de commissie te bepalen dat de advocaat hem een bedrag van 1.071 euro inclusief btw dient terug te betalen.
Verweer
Het kantoor is gespecialiseerd in Frans recht en voorziet Nederlanders die een woning in Frankrijk aan- dan wel verkopen van juridische en andere adviezen. Met de cliënt is in dit kader een zo-genaamde prijsafspraak gemaakt, inhoudende dat een aantal werkzaamheden zouden worden verricht tegen een vast tarief van 2.500 euro exclusief btw.
De advocaat stelt dat in het dossier van de cliënt onvoorziene omstandigheden zijn ontstaan, die de normale kaders van een dossierbehandeling te buiten gaan. Zo heeft de cliënt middels e-mail veelvuldig vragen voorgelegd welke reeds door de advocaat telefonisch dan wel schriftelijk waren beantwoord. Ook legde de cliënt iedere handeling die hij zelf diende te verrichten (zoals het plaatsen van een handtekening) uit en te na voor aan de advocaat. Voorts was de door het kantoor over het honorarium in rekening te brengen btw aanleiding voor de cliënt, die belastingadviseur is, voor een uitgebreide e-mailwisseling. Ten slotte moest de gehele aankoopprocedure meerdere malen opnieuw aan de cliënt worden uitgelegd.
Het aantal e-mails heeft tot een zodanige extra werkbelasting geleid, dat de advocaat aanvullende honorering vroeg voor een bedrag van 1.500 euro exclusief btw. De cliënt wilde hier echter niet op ingaan. Het kantoor heeft daarop de opdracht beëindigd.
Beoordeling
De commissie beantwoordt de vraag of de advocaat als redelijk bekwame en redelijk handelende advocaat gerechtigd was aanvullend te declareren, ontkennend. In het dossier bevindt zich geen stuk met een enigszins sluitende omschrijving van de gecontracteerde werkzaamheden. Omtrent de mate van begeleiding is niets op schrift gesteld. Het had op de weg van de advocaat gelegen tijdig en concreet duidelijk te maken dat een redelijk gebruik werd overschreden. Door dit na te laten, is niet gehandeld zoals een redelijk handelend advocaat betaamt. De wens van de cliënt tot terugbetaling acht de commissie echter onredelijk. De advocaat heeft ter zitting nog onweersproken gesteld dat de prijsafspraak was gebaseerd op 10 uur dienstverlening. Het is aannemelijk dat een dergelijk urental ruimschoots is besteed. Met de advocaat is de commissie van oordeel dat sommige vragen van de cliënt in een wel erg ver verwijderd verband stonden met de door cliënt gegeven opdracht.
Beslissing
De klacht is gegrond, de terugvordering van de cliënt wordt afgewezen.