Hans Vogels treedt toe tot de Algemene Raad, op het moment dat de bezuinigingen op de gefinancierde rechtshulp voelbaar worden. ‘Dit is misschien het moment om de publieke taak van de Orde duidelijker in de schijnwerpers te zetten, meer nog dan met de actie Red de Rechtshulp van twee jaar geleden. We hebben nu ook te maken met de verhoging van de griffiekosten.’
Hans Vogels (1966) is het meest muzikale AR-lid op dit moment. Hij groeide als jongste van zes zonen op in een boerengezin nabij Roermond, studeerde rechten in Maastricht, en volgde tegelijkertijd een conservatoriumopleiding klarinet en viool. Ook voltooide hij nog een dirigentenopleiding, maar koos in 1989 toch voor de advocatuur, én voor een patroon die het opnam voor de minder bedeelden in de samenleving. Dat stempel nam hij ‘willend of niet willend’ met zich mee toen hij na zijn stage voor zichzelf begon. Ook toen was er de nasleep van een economische crisis, ook toen zat er een CDA/VVD-kabinet met plannen om drastisch te snijden in de gefinancierde rechtshulp.
Sinds 1 april beheert Vogels samen met Diana de Wolf en Louise van der Veen de portefeuille toegang tot het recht. Zijn eerste gedachte bij dit dossier? ‘Hoofdpijn! Gefinancierde rechtshulp speelt zich af tussen de subsidiërende overheid, de Raad voor Rechtsbijstand en de individuele advocaat. Daar zit de Orde niet tussen. Maar de Orde heeft wel een taak bij een goede rechtsbedeling aan rechtzoekenden. De advocaat moet dat mogelijk maken, maar is daarvoor afhankelijk van die overheid. Hoe bejegen je dan die financierende overheid? Ons uitgangspunt is dat het stelsel in wezen deugt. Dus vanuit de Orde zullen er geen initiatieven komen om het stelsel drastisch te wijzigingen, hoewel je er gif op kunt innemen dat er in Den Haag elke paar jaar wel weer een ideetje komt bovendrijven. De contacten met het ministerie zijn enerzijds heel goed, dus het overleg met het ministerie zal wel doorgaan. Anderzijds is dit misschien wel het moment om de publieke taak van de Orde met een publieksactie duidelijker in de schijnwerpers te zetten – breder dit keer dan de actie Red de Rechtshulp van twee jaar geleden. We hebben nu ook te maken met de verhoging van de griffiekosten. Het gaat om het waarborgen van de toegang tot het recht.’
Ook elders in Europa
Vanaf deze maand zal Vogels de Nederlandse Orde ook vertegenwoordigen bij de Conseil des Barreaux Européens (CCBE), de overkoepelende organisatie van Europese balies. Vraagstukken over de positie van de advocatuur ten opzichte van overheden (of de buitenwacht in het algemeen) zijn niet uniek voor Nederland, zegt Vogels. ‘Dat geldt ook in politiek opzicht. De Duitse balie bijvoorbeeld maakt een sterk punt van de onafhankelijkheid van de advocatuur ten opzichte van de overheid. Die discussie speelt hier ook. Europa biedt een platform waar je alle argumenten terugziet, en waar je veel wijsheid en informatie aan kunt ontlenen. Je hoeft het niet allemaal zelf uit te vinden.’
Tatiana Scheltema