Rechtspraak is een dienst die door de overheid wordt aangeboden in de vorm van een relatief monopolie. Relatief omdat partijen zich contractueel aan overheidsrechtspraak kunnen onttrekken. Monopolie omdat, behoudens die uitzondering, het tot the very essence van de overheidstaak behoort erin te voorzien dat burgers zich niet met eigen richting hoeven te behelpen. Precies daarvoor is eigenlijk toch de Staat verzonnen? Een public good: de verschaffing van deugdelijke rechtspraak is een onvervreemdbare en daarom ook terecht constitutioneel voorziene overheidstaak.
Een eerste voorwaarde voor die deugdelijkheid is bereikbaarheid. Waar je niet bij kunt, daar heb je sowieso niets aan. En dan gaat het er niet alleen om concrete partijen in concrete gevallen, los van maatschappelijke context, aan een concrete beslissing te helpen. Het belang van een vast vertrouwen in dit publieke goed van 16 miljoen burgers en talloze organisaties maakt de kwaliteit van de rechtspraak, het gezag van de rechtspraak en, preliminair, de toegankelijkheid van de rechtspraak vitaal voor een geordende samenleving, waarin burgers respectvol en gedisciplineerd met elkaar omgaan. En is dat niet wat onze regering wil?
Een overheid die deze taak van deugdelijke rechtsbedeling alleen maar kostendekkend wil aanbieden en zo de hoogte van de griffierechten wil bepalen, miskent de functie voor het algemeen belang van hoogwaardige en toegankelijke rechtspraak en degradeert deze welhaast tot een geprivatiseerde voorziening. De vergelijking met een hamburgerketen dringt zich dan op – maar gaat mank omdat hamburgers worden gemaakt van koeien die tot wasdom kwamen in een wél gesubsidieerde sector.
Ook het nog weer eens ingrijpend korten op de tarieven voor gefinancierde rechtshulp beperkt de toegang tot het recht verregaand en is daarom een maatregel die rechtzoekenden evenzeer raakt als de betrokken advocaten. Dat advocaten óók hun kosten moeten dekken, speelt kennelijk opeens geen rol.
Wij dienen dus onze wetgever wegens deze infauste plannen op het monopoloïde vestje te spugen. Noblesse oblige, maar een monopolie verplicht ook. Daarom bepleiten we voor dit grote en algemene cliëntenbelang met zo veel mogelijk advocaten op 14 september van 11.00-13.00 uur op het Plein in Den Haag. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Hoe meer deelnemers, hoe meer impact. De Algemene Raad met bureau-ondersteuning, alle lokale dekens en heel veel anderen spannen zich in om de manifestatie op het Plein tot een succes te maken – maar uiteindelijk hangt het succes af van uw aanwezigheid.
Neem die moeite. Bedenk dat het hier gaat om de belangen van (ook) uw cliënten van vandaag en in de toekomst!