Na de Londense zomerrellen heeft het populisme gezegevierd in de Engelse rechtbanken, zeggen advocaten en gevangenisdirecteuren.
Engelse rechters zouden zich na de rellen in Londen hebben laten leiden door politici en bij het uitdelen van de straffen te veel nadruk hebben gelegd op de maatschappelijke onrust die is ontstaan.Volgens topadvocaat, televisiemaker en Labour-politicus John Cooper waren sommige straffen ‘disproportioneel en tamelijk hysterisch’.
De laatste weken hebben er 1700 mensen in het beklaagdenbankje gestaan. Inmiddels hebben de rechters 176 van hen naar de gevangenis gestuurd, onder wie 26 minderjarigen. In de huizen van bewaring wachten nog 900 verdachten op een proces. In normale omstandigheden zouden de meesten van hen op borg vrij zijn gelaten, maar het habeas corpus is even opgeschort. Er zit nu een recordaantal Engelsen in de cel: ruim 87.000. Liefst drie van de vier arrestenten bleek een strafblad te hebben.
De straffen zijn pittig geweest. Een opportunistische plunderaar die een fles water had meegenomen uit de supermarkt kreeg bijvoorbeeld vijf maanden cel opgelegd, terwijl normaal gesproken een boete zou zijn uitgedeeld. Twee mannen uit Noordwest-Engeland moeten vier jaar zitten (in de praktijk minder dan de helft) omdat ze via Facebook tot rellen hadden opgeroepen. Dat is een langere straf dan menig zedendelinquent kan verwachten.
Hoewel het vanuit politiek oogpunt begrijpelijk is, wordt de samenleving er volgens de toezichthouder van het gevangeniswezen niet veiliger op. Tegen de BBC zei Nick Hardwick, de toezichthouder op het gevangeniswezen, dat jeugdbendes druk aan het recruiteren zijn in Hare Majesteits gevangenissen. Door lid te zijn van een groep voelen ze zich er veiliger. Dat soort averechtse effecten wilde de Conservatieve minister van justitie Kenneth Clarke juist vermijden toen hij eerder dit jaar pleitte voor minder celstraffen. Hij is van mening dat gevangenis ’een dure manier is om criminelen te huisvesten’.
Patrick van IJzendoorn