In mei van dit jaar was ik voor een congres in Warschau. Een paar overgeschoten uren bracht ik door in een museum dat geheel gewijd is aan de Opstand van Warschauw ‘Warsaw Uprising’. Dat was een opstand vanuit het getto in Warschau, in het najaar van 1944 tegen de Duitse bezetter in de verwachting dat de geallieerden (met name de Russen) spoedig te hulp zouden komen. Maar de cavalerie is alleen op tijd in cowboyfilms. De opstand leidde tot niets dan rampspoed; de Duitsers doodden in de 63 dagen van die opstand ongeveer 200.000 burgers. Het museum documenteert dat even evocatief als beklemmend.
In het vliegtuig naar huis las ik de luchthaventhriller The Warsaw Anagrams, een lugubere whodunnit die is gesitueerd in datzelfde getto van Warschau en, via de rioolbuizen, in de rest van de stad. Een wonderlijke en navrante mix van een natuurgetrouwe en gedetailleerde beschrijving van het ondraaglijke gettoleven en een nogal gothic en over-de-top gefantaseerd plot.
In Miami, Florida, is het advocatenkantoor Hall, Lamb and Hall gevestigd. Andrew C. Hall specialiseert zich in processen tegen rogue states namens slachtoffers van door die staten geïnitieerde of tenminste ondersteunde terroristische acties. Zo trad hij op voor slachtoffers en nabestaanden van de aanslag in het jaar 2000 op het marineschip USS Cole en incasseerde inmiddels 13 miljoen dollar van de succesvol verantwoordelijk gehouden republiek Sudan, door executie van vonnissen op geblokkeerde tegoeden van Sudan in het buitenland. In totaal staat zijn teller in dit soort zaken op 60 miljoen.
Om het probleem van staatsimmuniteit op te lossen, lobbyde hij succesvol in het Amerikaanse congres voor aangepaste wetgeving. Behalve Sudan heeft hij ook Irak en Libië al aan zijn zegekar hangen. In langeademprocedures behaalt hij vonnissen en weet ze ten uitvoer te krijgen. Toen hij ermee begon was het against all odds: problemen met rechterlijke bevoegdheid, immuniteit van de gedaagde staat, bewijs van betrokkenheid, tenuitvoerlegging. Het vraagt om geloof, bezieling en de mentale brandstof die een just cause aan een vermetele advocaat verschaft om door te zetten. En ‘tenacious’ is Hall in hoge mate. Alles ook nog op een 100 procent contingency basis; het zou niet anders kunnen.
Andrei Czeslaw Horowitz werd in september 1944 in een kolenkelder in het getto van Warschau geboren. De omstandigheden waaronder hij moest zien te overleven, waren in alle opzichten de slechtst denkbare. Een verzwakte moeder, kou, geen voedsel, geen medische verzorging en zelf een ziekelijk scharminkeltje. Er was rondom hem een massaal sterven bij het neerslaan van die opstand en er was het creperen door honger en ander gebrek. Hij beleefde onwaarschijnlijke overlevings- en ontsnappingsavonturen. En bereikte ten slotte het land van de onbegrensde mogelijkheden. Hij overleefde against all odds.
Horowitz heet nu Andrew Hall. De gebroeders Castro gaan binnenkort van hem horen.