Advocaten zijn altijd op zoek naar de beste oplossing, het beste alternatief of de beste strategie. Om deze te vinden, worden advocaten steeds meer aangesproken op hun creatieve vermogen. Creativiteit is eigenlijk een onderdeel van elke beslissing die je neemt. Toch zijn meeste advocaten vooral gefocust op hun analytisch vermogen en ze doen weinig met hun creatieve vermogen. Dat is jammer. Door informatie visueel te benaderen, kijk je er namelijk op een andere manier naar zonder dat de inhoud van de informatie verandert. Het ‘met andere ogen kijken’ geeft vaak nieuwe inzichten. En daar is het advocaten nu juist om te doen, om daarmee een strategie te bepalen in complexe zaken of tot oplossingen te komen.
Mindmappen stimuleert het creatief oplossend denkvermogen omdat het aansluit bij wat mensen van nature doen: associatief denken. En als je dat stimuleert, dan wordt je denkpotentieel oneindig. Mindmappen is overigens niets nieuws: de Britse psycholoog en auteur Tony Buzan heeft de mindmaptechniek met zijn tientallen boeken wereldwijd bekendgemaakt en praktische instructies ontwikkeld hoe je het zakelijk succesvol kunt gebruiken. Desondanks is het onderwerp in Nederland en zeker binnen de advocatuur nog redelijk onbekend.
Wat is een mindmap?
Het principe is simpel. Een mindmap combineert kleuren, beelden, woorden en ruimte op papier. Zo kunnen je hersenen optimaal associëren en ideeën genereren. Eigenlijk is mindmappen out of the box denken in het kwadraat. Een mindmap is een multidimensionale grafische manier om informatie en ideeën te genereren, visueel weer te geven en te ordenen op één A-4. Het mooie is dat je het grote plaatje kunt schetsen en tegelijkertijd de details van het vraagstuk onder ogen hebt – letterlijk. Alles staat op dat ene vel papier en iets over het hoofd zien, is zo goed als onmogelijk. Dit houdt je scherp en gefocust in een zaak en zorgt dat je effectief en efficiënt kunt werken.
De mindmap ondersteunt andere denktechnieken en notitiemethoden, maar is geen vervanging van een samenvatting of een stapel aantekeningen. Zie het meer als de ingang tot alle informatie die achter de mindmap zit, of als de plattegrond bij een routebeschrijving. Met een mindmap maak je de informatie waar je mee werkt compact en hanteerbaar. Zeker als je onder tijdsdruk werkt, is het prettig om dat bij de hand te hebben.
Mindmaps in de advocatuur
Voor advocaten brengt het gebruik van een mindmap nog meer voordelen met zich mee. Het zorgt ervoor dat je informatie effectief in het langetermijngeheugen opslaat. Daarnaast kan je makkelijk hoofd- en bijzaken scheiden. Dit zijn twee aspecten waar iedere advocaat dagelijks mee bezig is. Mindmapper en communicatiestrateeg Hans Buskes belicht deze aspecten in zijn net verschenen boek Meer inzicht en overzicht met mindmappen waarin ook een hoofdstuk wordt besteed aan mindmapping in de advocatuur. Hij laat een advocaat aan het woord over de informatie overload in de advocatuur, die mindmaps gebruikt om deze dagelijkse stortvloed aan nieuws het hoofd te bieden. In zijn boek geeft Buskes geeft twee duidelijke voorbeelden van zaken die in een mindmap zijn gezet, waaronder een arrest dat is samengevat in slechts 60 trefwoorden.
Het los van papier spreken is iets wat veel advocaten vaak zullen moeten doen en niet alleen tijdens het pleiten. Een uitgeschreven tekst of je pleitnota letterlijk volgen, is lastig en voor toehoorders vooral ook heel saai. Met behulp van een mindmap kun je je verhaal levendig brengen zonder aan de volledigheid, begrijpelijkheid of samenhang te hoeven tornen. De mindmap fungeert als navigatie en oriëntatiepunt met sleutelwoorden als herkenningspunten die je soepel door je verhaal loodsen. Het spreken gaat vloeiender omdat je niet blijft ‘kleven’ aan je tekst. Door enkel sleutelwoorden te gebruiken, ben je flexibel genoeg om in te gaan op reacties en daarna probleemloos de draad van het verhaal op te pakken. En omdat je weinig op je papier hoeft te kijken, kan je oogcontact houden met de toehoorders. Zo zorg je ervoor dat je verhaal ook echt aankomt.
De meerwaarde van een mindmap
Een mindmap is iets anders dan we gewend zijn. Je moet het zelf proberen en oefenen om te ervaren en letterlijk te zien wat je eraan hebt en hoe je het kunt gebruiken. Het leren van deze techniek en het oefenen ermee vraagt een investering van wat niet-declarabele uren. Maar die investering verdien je snel genoeg terug in de vorm van betere analyses, gestructureerde dossiers en verbeterde communicatie met collega’s en cliënten.