De griffierechten hoeven niet draconisch te worden verhoogd, als de politieke wil er maar is. De gefinancierde rechtsbijstand hoeft niet onbereikbaar te worden door verhoogde eigen bijdragen en verlaagde toevoegingsvergoedingen, maar dat vergt andere keuzes. Zeker, er is economische tegenwind – dat blijkt ook uit de Kroniek fiscaal familierecht – maar het kan. Zie maar hoe de regeringspartijen alles anders zien dan de oppositiepartijen, zodat de ‘rechtstatelijk zachte krachten’ hun hoop allen nog maar kunnen stellen op die oude Eerste Kamer, de ‘kamer van reflectie.’
Kan de delinquent ook kiezen? Filosoof Jan Verplaetse denkt van niet: ‘Er bestaat geen vrije wil’ en toerekeningsvatbaarheid is een achterhaald concept. Zelfs een moordenaar kan niet kiezen, volgens Verplaetse. Toch ook goed nieuws voor u: hij denkt niet dat dit het eind moet zijn van recht en regels. Maar advocaten moeten wel bedenken wat er niet klopt: hun uitgangspunten over individuele vrijheid en verantwoordelijkheid of de uitgangspunten van deze eigenzinnige filosoof. Oordeelt u zelf.
In de politiek zijn keuzes daarentegen wel altijd mogelijk. Sterker nog, politiek ís de kunst van afwegen en kiezen. En uiteindelijk kan alles in de politiek, mits de wil er maar is.