Voorlichting of framing – hoe je het ook noemt, alle spelers in het (straf)proces proberen de journalistieke beeldvorming te beïnvloeden, zo bleek tijdens een symposium over media en recht.
Rechters moeten hun schroom afleggen en gewoon aanschuiven bij Pauw & Witteman. En de journalist moet kritisch blijven. Dat bleek op 6 maart uit bijdragen van oud-rechter Willem van Bennekom, OM-voorlichter Erwin Schievink en misdaadverslaggever Paul Vugts aan een symposium aan de Universiteit van Amsterdam over media en recht. Deelnemende studenten, de nieuwe lichting Amsterdamse journalisten, bleken van plan OM-voorlichters en persrechters met een gezonde dosis achterdocht te benaderen. Maar zij werden dan ook onderwezen door de auteurs van Gevaarlijk Spel, een studie uit 2011 naar de toenemende invloed van voorlichters, pr-medewerkers en spindoctors op de media.
Voor het OM-karretje
Maar de praktijk is weerbarstig, wist misdaadverslaggever Paul Vugts van Het Parool: ‘Als ik meega met een arrestatieteam naar een inval op de Wallen weet ik dat ik voor het OM-karretje word gespannen. Ik zal dan een kritische context scheppen. Als journalist moet je je er vooral van bewust zijn wie het beste spint.’
Het gaat mis als de wereld binnen en buiten de rechtszaal met elkaar interfereren, betoogde oud-advocaat en oud-strafrechter Willem Van Bennekom. Zo beweerde een getuige in de zaak tegen PVV voorman Geert Wilders op televisie iets anders dan tijdens het verhoor in de rechtszaal. ‘De rechter had moeten vragen: “toen zei u dit, nu dat, hoe zit dat?” Want uiteindelijk was het wel van invloed op de uitkomst.’
Door Tatiana Scheltema