Verdachten van simpele strafbare feiten die door de officier van justitie een strafbeschikking uitgereikt krijgen hoeven niet direct op het bureau af te rekenen, maar krijgen een acceptgiro thuisgestuurd.
Dat staat in de nieuwe Aanwijzing OM-Afdoening die per 1 mei in werking is getreden. Alleen in bijzondere gevallen wordt contante betaling toegestaan, namelijk als de verdachte geen vaste woon- of verblijfplaats in Nederland heeft, maar wel een buitenlands adres.
De officier van justitie dient de verdachte er dan op te wijzen dat hij door directe betaling zijn recht op verzet verspeelt. Een dergelijke bepaling was in de oude aanwijzing niet opgenomen, wat ertoe leidde dat verdachten zich in de praktijk nogal eens voor het blok gezet voelden. Met name bij de ZSM-werkwijze dreigde het uit de hand te lopen.
Weg naar de rechter afgesneden
‘Ik vermoed dat er vanuit de organisatie zelf al signalen waren dat ‘direct aftikken’ wel eens tot misbruik zou kunnen leiden,’ zegt Arthur Hartmann, hoogleraar Bestuursstrafrecht aan de Erasmus Universiteit, en deskundige op het gebied van de strafbeschikking. ‘Als je achter de tralies zit, en men zegt: “nu betalen, anders mag je niet naar huis,” wordt de weg naar de rechter de facto afgesneden. Dat kan natuurlijk niet, en zo is de strafbeschikking ook nooit bedoeld.’
Door Tatiana Scheltema