De 37 Turkse advocaten van Koerdische afkomst die bij de ‘operatie KCK’ eind november
door de Turkse overheid werden gearresteerd, kunnen een lang proces tegemoet zien.
KCK staat voor Koma Civakên Kurdistan, ofwel de Vereniging der Koerdische Gemeenschappen, de moederorganisatie van de Koerdische Arbeiderspartij PKK. Een officiële aanklacht tegen de gearresteerde advocaten is er niet, maar de gemene deler tussen alle advocaten is hun Koerdische afkomst, en het feit dat ze op enig moment contact hebben gehad met PKK-leider Abdullah Öcalan. Operatie KCK maakt deel uit van een recente arrestatiegolf, het gevolg van de anti-Koerdische politiek die de regering-Erdogan sinds 2009 voert. Sindsdien werden ruim 9.500 mensen aangehouden, van wie er nog zo’n 4.500 vastzitten in afwachting van hun rechtszaak. De processen vinden plaats in rechtbanken met bijzondere bevoegdheden die angstig veel weg hebben van de gevreesde staatsveiligheidsrechtbanken uit het verleden.
Met de arrestaties schendt Turkije EU-verdragen en het EVRM. ‘Het is pure pesterij. De Turkse overheid maakt zich schuldig aan een soort arrestatiefetisjisme,’ zegt Dündar Gürses, advocaat bij Schoolplein Advocaten in Utrecht en waarnemer bij het zogenoemde KCK-proces tegen andere advocaten in Diyarbakir, de hoofdstad van de gelijknamige provincie met een overwegend Koerdische bevolking. Dit proces loopt inmiddels al anderhalf jaar, en heeft trekken van een ‘showproces.’ Gürses: ‘Er wordt gezegd dat de gearresteerde advocaten informatie tussen Öcalan en de PKK zouden hebben uitgewisseld, en dat de PKK met behulp van die informatie aanslagen zou hebben gepleegd. Maar daar is geen concrete aanwijzing voor.’
De gearresteerde advocaten zitten in totale beperkingen en collega’s die hen bijstaan worden voorafgaand aan elk bezoek van top tot teen gescreend, aldus Gürses. Inzage in het strafdossier van hun cliënt wordt geweigerd.
Sommige Turkse Ordes van Advocaten – maar niet de zwaar gepolitiseerde orde van Istanbul – hebben geprotesteerd tegen de arrestaties, maar tot nog toe met weinig resultaat.
Langzaam neemt het nieuwe Turkije onder president Erdogan zijn vorm aan, zegt Gürses: ‘In de Hoge Raad zijn structurele veranderingen doorgevoerd door politieke benoemingen. Je ziet Erdogans Turkije langzaam vorm krijgen in de straat. Schrijvers, intellectuelen, Koerden: ze worden allemaal monddood gemaakt. En morgen ben jij aan de beurt.’
Tatiana Scheltema