Advocaten voor advocaten
Aleh Volchak, de Wit-Russische advocaat die onlangs tot vier dagen gevangenisstraf werd veroordeeld voor ‘grof taalgebruik’ en het ‘zwaaien met de armen’ is weer op vrije voeten, maar is zijn paspoort kwijt.
Volchak had op 30 januari naar New York zullen reizen om met afgezanten van de Verenigde Naties te spreken over zijn organisatie Rechtshulp aan de bevolking. Maar op die dag werd hij tijdens een urenlange zitting veroordeeld tot vier dagen gevangenis, die hij overigens al had uitgezeten. Deze week werd hij in Londen verwacht voor een conferentie van de Haldane Society of Socialist Lawyers, een Britse organisatie die zich wereldwijd inzet voor mensenrechtenactivisten. Afgelopen november was Volchak te gast bij de presentatie van de database voor Basic Principles on the Role of Lawyers bij De Brauw Blackstone in Amsterdam.
Tijdens Volchaks verblijf in de gevangenis werden de sleutels van zijn appartement door de gevangenisautoriteiten in beslag genomen en werd zijn paspoort uit zijn huis gehaald, kennelijk om zijn identiteit vast te stellen. Bij zijn vrijlating kreeg hij zijn paspoort niet terug. Waarom dat niet is gebeurd wordt nu onderzocht. Hangende dat onderzoek kan volgens de autoriteiten geen nieuw paspoort verstrekt, ook al is het onder Wit-Russisch recht mogelijk meerdere paspoorten te bezitten.
De poging om Volchak het reizen te beletten moet worden bezien in het licht van zijn optreden voor Alex Bialiatski, de alom gerespecteerde directeur van Viasna, de belangrijkste mensenrechtenorganisatie in Wit-Rusland. Bialiatski (49) werd onlangs tot een gevangenisstraf van vierenhalf jaar werd veroordeeld omdat hij belastingwetgeving zou hebben omzeild. Volchak schreef een rapport van 44 pagina’s, waarin hij aantoonde dat de aanklacht tegen Bialiatski op valse gronden berustte, en bracht dat op 23 januari naar buiten.
Volchak zelf is nu, net als Bialiatski, door het regime in de zogeheten ‘eerste categorie’ geplaatst, zei hij vorige week tegen de Wit-Russische advocate Sacha Zernova van Solicitors’ International Human Rights Group in Londen. Zernova: ‘Mensen in die categorie wordt door de autoriteiten als hoogst bedreigend gezien. Men zal er alles aan doen om een rechtszaak tegen hem te fabriceren zodat ze hem jarenlang kunnen opsluiten.’
Tatiana Scheltema