Snel grote hoeveelheden dossiers doorzoeken? Hulp nodig bij een audit? Of digitaal bewijsmateriaal van de stoep schrapen? ‘Advocaten zijn vermoedelijk niet echt op de hoogte van wat er allemaal kan.’
Eén van de grootse klussen die Kroll Ontrack ooit op zich nam was het achterhalen van de informatie die op de gesmolten harddisk van de spaceshuttle Columbia stond. Dit ruimteveer was in 2003 bij terugkeer naar de aarde in brand gevlogen en ontploft, waarna de brokstukken in een meer terecht waren gekomen. ‘Nadat we de harde schijven op zestig meter diepte hadden teruggevonden, hebben we 99 procent van de informatie die daarop stond kunnen achterhalen. Dat we dat soort dingen kunnen, dat geeft ons bedrijf kracht.’ Remon Verkerk is sinds kort verantwoordelijk voor de business development van de Legal Technologies & Forensic Services bij Kroll Ontrack. Dit Amerikaanse bedrijf levert technologische diensten en software waarmee klanten efficiënt en goedkoop data kunnen doorzoeken, managen, herstellen, analyseren, produceren en presenteren.
Hoewel Verkerks afdeling al twaalf jaar bestaat, is met zijn komst de focus binnen de Nederlandse vestiging van het bedrijf meer gericht op de juridische wereld. En dat is volgens hem hard nodig. ‘In Nederland is er veel onbekendheid met de mogelijkheden die dit soort onderzoek biedt. Maar dat digitaal bewijs bij ons nog niet echt gebruikt wordt, dat kan toch eigenlijk niet. De digitale wereld is onze dagelijkse realiteit. Het komt volgens mij omdat deze manier van onderzoeken als lastig wordt ervaren. Men is al snel bang de controle kwijt te raken. En hoewel we veel in contact zijn met kennis managers van advocatenkantoren, vermoed ik dat ook veel advocaten niet echt op de hoogte zijn van wat er allemaal kan.’
Van de twaalfde verdieping
Om een voorbeeld te geven: Kroll On-track moest vaststellen of op een bepaalde datum via een computer die in een lokaal kantoor van een onderneming stond een overeenkomst was opgemaakt en geprint en zo ja, door wie. Uit de server van het bedrijf en de laptops van de mogelijke betrokkenen bleek de overeenkomst ter plekke te zijn opgetekend en binnen het gegeven tijdsbestek inderdaad door de gebruiker in kwestie te zijn geprint. En wat te denken van een verdachte die zijn laptop van een gebouw met twaalf verdiepingen in gruzelementen gooide toen de politie zijn huis binnendrongen was? ‘Hoe meer splinters, hoe meer tijd en geld,’ aldus Verkerk, ‘maar ook dat kan.’
Dat advocaten huiverig lijken ten aan zien van digitaal onderzoek kan Verkerk wel begrijpen. ‘Onderzoekers van advocatenkantoren hebben vaak veel ervaring en willen niet opeens afhankelijk worden van allerlei onderzoeksteams van buitenaf.’ Ook zijn er veel procedurele vragen omdat richtlijnen voor het veiligstellen van digitale gegevens en het voldoen aan door de rechtbank gestelde regels ontbreken; en soms weet men domweg niet aan welke informatie wel of niet te komen is. ‘Maar om binnen grote hoeveelheden data snel en efficiënt naar de smoking gun te zoeken, daarvoor is speciale kennis nodig. Bij veel technologieën die met zoektermen op woorden of termen werken om digitaal materiaal te doorlopen, eindigt men vaak met duizenden hits. Vervolgens moet één medewerker dat gaan doorzoeken. Met één laptop is dat nog te overzien maar met meerdere kantoren op verschillende locaties…
Speciaal daarvoor hebben we in samenwerking met research teams van advocatenkantoren technologieën ontwikkeld. Omdat die aansluiten op de specifieke behoeftes van advocaten, stellen wij hen in staat het digitaal bewijs zelf te achterhalen. Ze kunnen helemaal zelf bepalen hoe en wat. Het unieke aan onze methode, en ik kan daar niet alles over vertellen, is dat wij via verschillende technologieën meerdere termen en synoniemen koppelen aan eerder vertoonde voorkeuren. Zoals de reclames op Google werken: “Als je dit leuk vindt, dan vind je dat dus ook leuk.” Zo kun je met nieuwe informatie een andere koers binnen een onderzoek inzetten en dat levert vaak verrassende resultaten op.’
Prijs van het Pentagon
Om de bekendheid met de mogelijkheden van digitale bewijsvergaring te vergroten, heeft Kroll Ontrack speciaal voor advocaten trainingspakketten ontwikkeld. ‘Ze weten namelijk vaak niet hoe snel wij ergens achter kunnen komen. En we komen graag langs om te vertellen hoe veel efficiënter digitaal onderzoek kan.’ Zo geeft het seminar Digitaal forensisch onderzoek voor advocaten deelnemers inzichten in de processen die gevolgd moeten worden bij het verzamelen van elektronisch opgeslagen data. Met de risico’s die gepaard gaan met het digitaal verzenden en opslaan van bedrijfsinformatie (en wellicht -geheimen) heeft Kroll Ontrack ook de nodige ervaring – het Amerikaanse ministerie van Defensie riep het bedrijf niet voor niets twee keer uit tot beste onderneming in zijn soort. ‘Alle data die bij ons binnenkomt, wordt van begin tot eind versleuteld en opgeslagen in de meest zwaar beveiligde data-centers. Het is bij ons vaak veiliger dan bij de klant.’
Mark Maathuis