Advocaten voor advocaten
Nasrin Sotoudeh is genomineerd voor de prestigieuze Martin Ennals Award, op voordracht van Lawyers for Lawyers. Zij vecht al jaren voor mensenrechten van vrouwen en tegen het executeren van minderjarige delinquenten.
‘Ik weet dat jullie behoefte hebben aan water, voedsel, onderdak, ouders, liefde en bezoekjes aan je moeder. Maar vrijheid, sociale veiligheid en rechtvaardigheid heb je evenzeer nodig. Realiseer je dat deze noties nergens ter wereld makkelijk zijn bereikt,’ schreef Sotoudeh vorig jaar november aan haar kinderen nadat de gevangenisautoriteiten haar verboden hen te zien omdat ze weigerde een chador (allesbedekkende sluier) te dragen. Die maatregel was volgens haar onwettig.
De 49-jarige Sotoudeh bevindt zich in de beruchte Evin vrouwengevangenis in Teheran, waar ze een gevangenisstraf van zes jaar uitzit. Ook heeft ze een beroepsverbod van tien jaar. In september 2010 werd zij gearresteerd op verdenking van het ‘voeren van propaganda tegen de staat,’ het ‘ondermijnen van de nationale veiligheid’ en ‘contacten met terroristische organisaties.’ Sotoudeh verdedigde kinderen, vrouwen, en mensenrechtenactivisten en bracht daarbij de Iraanse geheime dienst steeds vaker in verlegenheid – volgens collega-advocaat en Nobelprijswinnares Shirin Ebadi de achterliggende reden van haar detentie.
‘Nasrin Sotoudeh vecht met de grootst mogelijke persoonlijke inzet voor rechten van vrouwen, kinderen en mensenrechtenactivisten, juist ook na 2009, toen de Groene Revolutie werd neergeslagen,’ zegt Elske Henny, advocaat bij Allen&Overy en lid van de L4L-focusgroep Midden-Oosten. ‘Zij toont ongekende moed en door deze nominatie wordt Nasrin’s inzet beloond en wordt er weer aandacht gevraagd voor de wijze waarop zij is veroordeeld.’
Anders dan voorgaande jaren worden alle genomineerden zoveel mogelijk in de publiciteit gebracht, zegt Hans Thoolen, tot vorig jaar voorzitter van de Martin Ennals Award for Human Rights Defenders, een initiatief van de tien grootste mensenrechtenorganisaties. ‘Voorheen nomineerden we vier of vijf gegadigden in mei, die dan tot de officiële ceremonie in oktober profiteerden van de publiciteit. Maar dat gebeurde betrekkelijk low key. Nu hebben we drie gegadigden die na diepgaand onderzoek van de jury zijn genomineerd. Om te zorgen dat er geen echte verliezers zijn -want die zijn er niet op dit niveau- krijgen alle drie een film en 5000 Zwitserse frank om naar de prijsuitreiking in Genève te komen. Ieder krijgt ook 11.500 frank voor een ontwikkelingsproject van hun organisatie. Niemand gaat met lege handen naar huis. Zo proberen we in plaats van één laureaat drie mensenrechtenverdedigers in verschillende regio’s te beschermen.’
Tatiana Scheltema