De Regeling taken NFI is zo gewijzigd dat het Nederlands Forensisch Instituut voortaan ook producten en diensten direct mag leveren aan de advocatuur.
Dit blijkt uit art. 2, tweede lid van de Regeling die in de Staatscourant is gepubliceerd. Hiermee krijgen advocaten dezelfde onderzoeksmogelijkheden als de officier van Justitie. Advocaten kunnen zich op twee manieren tot het NFI wenden. Men kan een verzoek richten aan de rechter-commissaris of zelf direct een aanvraag bij het NFI indienen. In het eerste geval worden kosten van het onderzoek betaald door het Ministerie van Veiligheid en Justitie, in het tweede geval moeten de kosten door de verdediging zelf betaald worden.
‘Het NFI kan een directe opdracht accepteren als het Openbaar Ministerie niet op dat moment of in een eerder stadium in dezelfde zaak (soortgelijk) onderzoek bij het NFI heeft uitgezet,’ aldus de toelichting van Algemeen directeur Tjark Tjin-A-Tsoi.
Tweedeling
De wijziging is doorgevoerd om tweedeling in de markt tegen te gaan. Tjin-A-Tsoi: ‘Als dit niet zo was, dan zouden advocaten altijd naar commerciële bureaus moeten uitwijken die over minder onderzoeksmogelijkheden beschikken dan het NFI. Doordat het werken voor de advocatuur gemakkelijker is gemaakt wordt tevens benadrukt dat het NFI onafhankelijk en onpartijdig is.’
De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) noemt de nieuwe Regeling een positieve stap voorwaarts in de realisatie van gelijke behandeling tussen het OM en de advocatuur. ‘Het is van wezenlijk belang dat de verdediging dezelfde mogelijkheden krijgt als het OM. Helemaal als de onderzoeksresultaten enkel inzichtelijk zijn voor de advocaat,’ aldus voorzitter Bart Nooitgedagt. ‘Helaas zie ik nog wel een obstakel in het tegen betaling verkrijgen van een onafhankelijk eerste onderzoek. Dit kostenaspect maakt het voor onvermogende partijen wellicht niet mogelijk om zonder tussenkomst van OM of de rechter-commissaris gebruik te maken van de Regeling NFI. Hoewel de gemaakte kosten bij een eventuele vrijspraak natuurlijk weer te verhalen zijn op de Staat.’
Tegenonderzoek kan ook
Is in een eerdere fase van een strafrechtelijk onderzoek een beroep gedaan op een ander laboratorium, dan kan het NFI ook een tegenonderzoek doen. De verdediging kan een verzoek daartoe richten aan de officier van Justitie of de rechter-commissaris. De opdracht tot zo`n onderzoek – dat uiteraard wel aantoonbaar in het belang van het onderzoek moet zijn – kan vervolgens door de officier van Justitie of de rechter-commissarisworden gedaan.
NFI directeur Tjin-A-Tsoi benadrukt wel dat het verslag van het tegenonderzoek rechtstreeks aan de opdrachtgever en aan de verdediging wordt uitgebracht. ‘Het onderzoek is uiteraard onafhankelijk, maar kan indien in opdracht van de advocatuur, onder diens verschoningsrecht worden uitgebracht.’
Door Annemarie van de Weert