Jaarverslag tuchtcolleges 2011
Het jaarverslag van de raden en het Hof van Discipline verschijnt een dezer dagen, maar hier alvast een kersverse analyse. De klaagdrift is in 2011 licht afgenomen, het aantal zware maatregelen nam toe.
Het aantal advocaten nam in 2011 toe met vier procent terwijl het aantal ingediende klachten juist met vier procent daalde. Dat blijkt uit de cijfers in het gemeenschappelijke Jaarverslag van de raden en het Hof van Discipline. In 2010 steeg het aantal klachten bij de raden van discipline nog met 22 procent. De vrees dat de burger alleen maar bozer wordt, lijkt dus ongegrond.
Al jaren constant
Het is voor de derde keer dat de tuchtcolleges met een gezamenlijk jaarverslag komen. Dit jaar met meer totaaltellingen en toelichtingen, die de cijfers toegankelijker maken, maar zonder de gegevens over het voortraject bij de dekens. Vorig jaar zocht de Orde nog de publiciteit met het feit dat er bij de lokale dekens ruim drieduizend klachten waren binnengekomen, waarvan twee derde door bemiddeling werd opgelost. ‘Maar eigenlijk horen de gegevens over dat voortraject niet in het jaarverslag van de tuchtcolleges,’ zegt Marian Verburgh, stafjurist en woordvoerder van de raden, ‘en het gaf nogal wat verwarring.’
In 2011 kwamen er 1200 klachten binnen bij de raden, waarvan er 1221 behandeld werden. Er werden 408 klachten afgewezen en 384 klachten (deels) gegrond verklaard. De resterende zaken eindigden zonder oordeel, bijvoorbeeld omdat de klacht werd ingetrokken. Die verhouding (ongeveer een derde gegrond, een derde ongegrond en een derde anderszins) is al jaren zo.
In 324 zaken werd appel ingesteld bij het Hof van Discipline (tegen 293 in 2010). Er werden 303 appelzaken afgedaan, wat betekent dat de werkvoorraad bij het hof groeiende is.
Verder blijkt dat ongeveer twee procent van de advocaten te maken kreeg met een gegrondverklaring van een klacht (al dan niet met daaraan verbonden waarschuwing, berisping, schorsing of schrapping), een schorsing of voorziening wegens onbehoorlijke praktijkuitoefening dan wel een spoedshalve schorsing in afwachting van een bodem-tuchtzaak. En dat percentage lag in 2010 niet anders. Wel steeg – zowel bij de raden als bij het hof – het aantal zware maatregelen. Tien advocaten kregen bij de raden een schrapping opgelegd tegen zes in 2010; in appel ging het van twee naar vijf en ook het aantal schorsingen steeg.
Wraking als verkapt rechtsmiddel
Ook wraking in het advocatentuchtrecht komt uitgebreid aan de orde. ‘Elk jaar lichten we een bepaald aspect uit,’ vertelt woordvoerder Verburgh. ‘We hebben gekozen voor wrakingen omdat het een actueel onderwerp is en er veel wrakingsverzoeken binnenkomen. In het tuchtrecht ligt het percentage wrakingen ook veel hoger dan in de reguliere rechtspraak.’ Waarom dat zo is, is niet bekend. In de vertraging die de wrakingsprocedure veroorzaakt, zou voor verweerders een voordeel kunnen schuilen. Een andere mogelijk is het feit dat verweerders, dekens en rechters allemaal deel uitmaken van het ‘juridische wereldje’, wat zou kunnen leiden tot meer (argwaan over) ongewenste betrokkenheid. Hoe dan ook, van de zeventien wrakingsverzoeken in 2011 werden er maar twee toegewezen. Soms rijst de vraag of het middel van wraking niet als verkapt rechtsmiddel tegen onwelgevallige beslissingen wordt ingezet, zo wordt nog in het verslag opgemerkt.
Bescheiden griffierecht
Dat kost een hoop tijd en geld en aan beide is gebrek bij de tuchtcolleges. En omdat justitie de geldkraan steeds verder dichtdraait – waarover de tuchtcolleges zich bezorgd tonen – oriënteert de Orde zich op vergaande maatregelen, zo voegt men toe. De Orde denkt erover de griffies op de schop te nemen en een bescheiden griffierecht in te voeren. Dat laatste zet misschien niet direct veel zoden aan de dijk, maar ‘men verwacht waarschijnlijk vooral dat het een rem zet op evident ongegronde klachten’, zegt Verburgh. ‘De raden hebben al een paar zittingen moeten schrappen omdat zij niet genoeg geld van Justitie krijgen om voorzitter-rechters in te zetten.’
•Zodra het geopenbaard mag worden, verschijnt het jaarverslag op de sites van de raden en het Hof van Discipline; de gedrukte versie volgt.
Trudeke Sillevis Smitt