Joelya Timoshenko werd op 11 oktober vorig jaar veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf wegens ambtsmisbruik en corruptie. Het vonnis wordt alom gezien als een politieke afrekening door Timoshenko’s politieke tegenstrever, de huidige president Victor Janoekovych, die de rechterlijke macht naar zijn hand wist te zetten.
Timoshenko is niet haar enige high profile cliënt. Zij staat ook Myroslava Gongadze bij, de weduwe van onderzoeksjournalist Georgiy Gongadze, tijdens het proces tegen Oleksiy Pukach, de politiecommandant die in 2000 de moord op Gongadze orkestreerde, naar later bleek in opdracht van toenmalig president Leonid Kutchma. ‘Het lijkt erop dat ze deze zittingen bedoeld zijn mij ervan te weerhouden aan de zaak Timoshenko te werken.’
Telychenko vindt de aangekondigde EK-boycot door Europese leiders een belangrijk signaal aan de regering van Oekraïne: ‘Als advocaat denk ik dat het belangrijk is om op deze manier aandacht te krijgen voor de mensenrechtensituatie en de staat waarin onze democratie verkeert. Alleen: de regering trekt zich er niet zoveel van aan.’
De afhankelijkheid van de rechterlijke macht is Oekraïne’s grootste probleem, zegt Telychenko. ‘De regeringspartij controleert nu de Hoge Raad, die rechters kan benoemen of ontslaan. Inmiddels hebben we ook rechters met een crimineel verleden. De zaken tegen Timoshenko en oud-Minister van Binnenlandse Zaken Yuro Lutsenko werden behandeld door dezelfde jonge rechter, hij zat pas in het derde jaar van de vijfjarige opleiding. Daarvoor had hij alleen maar verkeersovertredingen gedaan. We maakten grapjes over hem: is dit wel de èchte rechter? Toen men tegen het vonnis in beroep ging zei hij: ik breng het dossier wel naar het gerechtshof. Vervolgens was het dossier “verdwenen.”‘
Tijdens de eerste zitting in de zaak van Yuro Lutsenko werd duidelijk dat iedereen die contacten had met Lutsenko werd geobserveerd door de politie, ook Telychenko. ‘Zolang ze niet in mijn huis komen vind ik het niet erg. Zeker, er zijn risico’s. Gongadze werd ook gevolgd door de politie en later zelfs vermoord. Maar het risico is niet groot genoeg om te zeggen: “ik vlucht.” Het scheelt dat ik ongetrouwd ben en geen kinderen heb. Maar ik wil hier niet weg.’
Tatiana Scheltema