De IBA Leaders conferentie – bedoeld voor voorzitters van nationale Ordes – vond dit jaar plaats in Den Haag, onder andere ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de Nederlandse Orde.
Op welke manier hebben advocatenordes in andere landen te maken met politieke inmenging? Hierover ging een sessie van de International Bar Associations Leaders Conferentie die van 30 mei tot en met 1 juni plaatsvond in Den Haag.

Aanleiding voor deze sessies is het feit dat de onafhankelijkheid van advocaten in diverse landen onder vuur ligt. En hoewel de manier waarop dat vorm krijgt van land tot land verschilt, is de achterliggende gedachte vaak wel een en dezelfde, aldus Margery Nicoll, van de Law Council van Australië die een van de sessies voorzat. ‘Waarom wil de politiek de advocatuur controleren? Omdat advocaten slechte wetten aan het licht brengen en zeer kritisch kunnen zijn ten aanzien van overheidshandelingen. Kijk maar eens naar onze antiterrorisme wetgeving: die gaat bijna altijd te ver. Bij ons vertelt de overheid gewoon dat men niet de grenzen kan beschermen en tegelijkertijd de wet kan naleven.’ De plannen die in Nederland gemaakt worden om het toezicht op de advocatuur te verscherpen bezorgden haar dan ook ‘instant concern.’  
Gevoelens die Tinoziva Bere, president van de Law Society van Zimbabwe zegt te delen. ‘Dit is onacceptabel. Ik ben echt geschrokken toen ik ervan hoorde. Als je als advocaat je vrijheid koestert, dan moet je je nooit door een ambtenaar laten vertellen wat je wel en niet kan doen. Daarnaast, dit is een heel erg slecht voorbeeld voor Afrika. In landen met goed ontwikkelde rechtssystemen en stevige Ordes kunnen er nog wel tegengeluiden komen op dit soort plannen. Is dat niet het geval, dan bestaat de kans dat de advocatuur aan de hand van de overheid gaat lopen. En dan ben je als beroepsgroep niet langer inzetbaar.’
Een risico dat men in Ierland maar al te goed kent, aldus Ken Murphy, directeur-generaal van de Law Society van Ierland. ‘Op dit moment ligt er een wetsvoorstel om het toezicht op de Ierse advocatuur te verscherpen dat in zijn huidige vorm fundamentaal onjuist is. Als dit doorgaat, zou deze of een toekomstige regering de beroepsgroep kunnen controleren. Er is veel kritiek op dit voorstel  gekomen en naar aanleiding daarvan zijn er amendementen ingediend om het toezicht onafhankelijk te houden, maar die zijn nog niet openbaar gemaakt. Wel heeft de minister zich er herhaaldelijk over uitgelaten dat het niet zijn bedoeling is om de onafhankelijkheid te ondermijnen. Oftewel, we zien deze amendementen graag komen.’

Over de IBA
Geïnspireerd door de net opgerichte VN besloten vertegenwoordigers van 34 nationale Ordes in 1947 de IBA op te richten. Doel van de organisatie is de ondersteuning van de wet en rechtspraak over de hele wereld. Sinds het besluit in 1970 dat individuele advocaten ook lid kunnen worden, groeide de IBA als kool. Inmiddels  telt men 45.000 individuele advocaten en meer dan 200 nationale Ordes.

Mark Maathuis

Download artikel als PDF

Advertentie