Een collectief voor zzp-ers zou niet alleen een pensioenregeling voor deze beroepsgroep betaalbaar moeten maken, aldus advocaat Wim Thijssen.
Een collectief voor zzp-ers, zoals de VVD onlangs voorstelde, zou niet alleen een pensioenregeling voor deze beroepsgroep betaalbaar moeten maken. ‘Ook het overlijdens-, en arbeidsongeschiktheidsrisico kunnen wellicht beter en goedkoper worden gedekt in een collectief,’ aldus Wim Thijssen (Thijssen Pensioen Advocaten in Heemstede).
Thijssen vervolgt zijn pleidooi voor een gemeenschappelijke voorziening voor de almaar groeiende groep zelfstandigen: ‘De meeste zelfstandige advocaten zijn momenteel bij Movir verzekerd. Dat is erg kostbaar. Een alternatief is Mutsaers Assurantiën, die goedkoper is maar daarentegen een veel uitgekledere dekking heeft. Het overlijdensrisico en arbeidsongeschiktheidsrisico kunnen wellicht in een collectief zonder of tegen minder zware medische waarborgen worden gedekt.’
Fiscaliteit
Om tot een collectief te komen is een aanpassing van de Wet op het financieel toezicht noodzakelijk. ‘Met name op het fiscale vlak en op het vlak van de terreinafbakening,’ licht Thijssen toe. ‘Indien bereidheid bestaat tot aanpassing van wetgeving, zou fiscale begeleiding mogelijk zijn door het fiscale DGA-regiem open te stellen voor zzp-ers en zou het begrip beroepspensioenfonds, ondernemingspensioenfonds of bedrijfstakpensioenfonds moeten worden opgerekt waarbij het meest voor de hand ligt te kiezen voor een “beroeps”pensioenfonds bestuurd door vertegenwoordigers van “beroeps”genoten.”’
Grote nadeel is echter dat het een verplichte regeling zou worden omdat vrijwillige beroepspensioenfonds niet in het wettelijk kader voor beroepspensioenfondsen passen (vlg art. 109 Wet ber pr). ‘Overigens is binnen het bestaand wettelijk kader een niet verplichte “pensioen”regeling relatief eenvoudig te verwezenlijken op basis van een vrijwillige collectieve verzekering onder gebruikmaking van de FOR of de lijfrentepremieaftrek,’ aldus Thijssen.
VVD-Kamerlid Helma Lodders wil nog deze zomer een initiatiefwetsvoorstel indienen waardoor zzp-ers kunnen deelnemen aan een gemeenschappelijke pensioenregeling. ‘Het gaat hier om een snel groeiende groep ondernemers, van wie de helft in de praktijk geen pensioen opbouwt.’ Zij denkt dat de constructie van de Premiepensioeninstelling (PPI) voor zzp-ers veel mogelijkheden biedt. De PPI is een relatief nieuw instrument waarbij het op te bouwen pensioen mede afhankelijk is van het resultaat van de zelf gekozen beleggingen.
Thijssen benadrukt dat het begrip ‘zzp-er’ te eng genomen is: ‘De problematiek betreft ook de eenmanszaken met personeel en de DGA al dan niet met personeel en niet uitsluitend de eenmanszaak zonder personeel. Sinds de uitspraak CRvB in 1988 zijn zij allen niet meer verzekerd onder werknemersverzekeringen (momenteel WIA en WW). Omdat ze zelfstandigen zijn, is er geen loondoorbetaling bij ziekte. Dit geldt overigens niet voor oneigenlijke zzp-ers, maar die realiseren zich dat niet.’
Daarnaast stuit de Arbeidsongeschiktheidsverzekering momenteel op twee problemen: De Wet op de Medische Keuringen (WMK) geldt niet voor bovengenoemde groepen en omdat de ziekteperiode (‘wachttijd’) moet worden afgedekt is de premie extreem hoog. Voor het werkloosheidsrisico is momenteel volledige afdekking niet mogelijk omdat er geen WW-vervangend product bestaat. En de pensioenregeling is niet mogelijk vanwege fiscale beperkingen. Zzp-ers kunnen nu alleen gebruik maken van individuele pensioenregelingen, zoals een verzekering of banksparen.
Stappenplan
FNV Zelfstandigen en advocatenkantoor Clifford Chance hadden de afgelopen tijd al een stappenplan ontwikkeld om de pensioensituatie van zelfstandigen te verbeteren via de PPI, waarmee ze de VVD hebben benaderd. Thijssen: ‘Een PPI is een denkbaar vehikel, maar stuit op dezelfde beperkingen als een ondernemingspensioenfonds, beroepspensioenfonds en bedrijfstakpensioenfonds.’
Door Annemarie van de Weert