‘Voorlopige hechtenis wordt veel te makkelijk en ruimhartig toegepast. Daar moet iets aan gedaan worden. Dat Nederland in Europa tot de koplopers behoort bij het toepassen van de voorlopige hechtenis is een schande,’ zegt Bart Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrecht Advocaten.
Het aantal mensen dat ten onrechte in hechtenis is genomen, is de afgelopen tien jaar flink gestegen. In 2001 kregen ruim 4000 mensen een schadevergoeding van de overheid voor onterechte hechtenis. In 2011 waren dat er bijna 10.000. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
‘Zowel vanuit de EU als de Raad van Europa wordt door middel van diverse rechtsinstrumenten aangedrongen op het terugdringen van de voorlopige hechtenis,’ zegt Nooitgedagt. ‘Door de huidige praktijk in Nederland wordt de jurisprudentie van het Europese Hof geweld aan gedaan.’
Fictieve gronden
Volgens onder meer het arrest in de zaak Smirnova mag voorlopige hechtenis slechts worden toegepast indien volstrekt noodzakelijk en mag deze niet uitsluitend gebaseerd zijn op de aard van het feit. De gronden voor de voorlopige hechtenis moeten blijken uit concrete feiten en omstandigheden. ‘Nu zie je dat een verdachte vaak op fictieve gronden in voorlopige hechtenis wordt gehouden,’ zegt Nooitgedagt. ‘Dat terwijl de verdachte in beginsel het recht heeft zijn berechting in vrijheid af te wachten. Ik krijg de stellige indruk dat er te weinig wordt stilgestaan bij de vraag wat onterechte voorlopige hechtenis voor iemand betekent. Iemand verliest zijn baan, huis, partner. De problemen stapelen zich ras op.’
De standaard schadevergoeding voor een nacht in een politiecel bedraagt 105 euro. Voor een nacht onterecht vastzitten in het huis van bewaring krijgt iemand 80 euro. ‘Dat zijn fooien,’ zegt Nooitgedagt.
Door Sabine Droogleever Fortuyn
