Nieuwe voorzitter NvvR Maria van de Schepop

De rechtelijke macht staat onder druk, zegt de kersverse voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak Maria van de Schepop. Zaken komen vaker in het nieuws, worden steeds kritischer benaderd en tegelijk dreigen bezuinigingen: meer werk, met minder mensen.

Tot nu toe viel haar nieuwe voorzitterstaak mee: het zomerreces kon Van de Schepop goed benutten om zo veel mogelijk mensen te leren kennen. Het beleid voor komend jaar is afhankelijk van de verkiezingsuitslag; maar dat de rechterlijke macht onder druk staat, is een feit. ‘Dat dwingt ons om te kijken hoe we tot nu toe ons werk doen. De procedures die we nu gebruiken, ingesleten gewoontes. Kunnen die misschien simpeler, of slimmer?’
                Van de Schepop wil daarin nauw samenwerken met advocaten, die volgens haar goed inzicht hebben in mogelijke verbeteringen. Een gesprek met de landelijk deken is dan ook aanstaande. ‘Ik merk in mijn werk als strafrechter dat veel advocaten bereidwillig zijn om mee te denken.’ Ze wijst ook op de totstandkoming van de ZSM-afdoening, waarbij politie, OM en partners als bijvoorbeeld Halt en de reclassering aan één tafel zitten om zaken als winkeldiefstallen of straatroof efficiënt af te handelen. ‘Meteen de wijk in, in plaats van alles voor de rechter laten komen,’ zo vat Van de Schepop samen.
               
Met de tijd mee
Rechters komen steeds meer als persoon in beeld bij diverse media en krijgen daarmee ook meer kritiek te verduren. Waar vroeger de anonieme toga voldeed als waarborg voor goede, onafhankelijke rechtspraak, worden rechters en OvJ’s nu vaak met naam en toenaam genoemd. Van de Schepop ziet dit niet direct als een punt van zorg. ‘De toegenomen aandacht voor rechters is gewoon een feit. Het is een ontwikkeling die niet te stuiten is, daar moeten we vorm aan geven. En dat is ook goed. De rechtspraak moet ook mee met de tijd.’ Hoe ver moet een rechter daarin meegaan? Discussies daarover duiken regelmatig op, aldus Van de Schepop, zeker ook binnen de vereniging. ‘We moeten daar zelf een visie op vormen, als magistraten, en er dus veel met elkaar over spreken.’
                Hoewel er al druk wordt geëxperimenteerd met camera’s in de rechtszaal, zoals in NRCV televisieserie De Rechtbank, kan het nog verder. Moet er bijvoorbeeld een 24-uurskanaal komen waarin rechtszaken te zien zijn? Van de Schepop is niet pertinent tegen: ‘Bijna alle zittingen zijn nu ook openbaar, dus dat is het punt niet. De Rechtbank Utrecht is vrij actief aan het experimenteren in het toelaten van camera’s in de rechtszaal. Het zijn zaken waarover binnen de rechtspraak veel wordt nagedacht.’

´Blijf weg uit het rechterlijk domein´
En dan zijn er nog de niet aflatende politieke proefballonnetjes: minimumstraffen, hogere straffen, straffen voor jongeren verdubbelen – zomaar een greep uit de plannen van politici. ‘Dat volgen wij scherp. Waar we maar kunnen willen we benadrukken: “blijf weg uit het rechterlijk domein.”Het is geen kwestie van landjepik, maar waarborgen dat de kwaliteit van rechtspraak intact blijft.’
                Hoe zichtbaar de rechters mogen zijn in mediagenieke strafzaken, zo stil lijkt hun reactie op politieke plannen. ‘We zijn wel degelijk aanwezig: bijvoorbeeld door te adviseren in zulke wetsontwerpen,’ zegt Van de Schepop. Ze wijst erop dat de kracht van de NVvR is dat er veel contact is met de achterban. ‘Dat gaat dan misschien niet gepaard met veel toeters en bellen. We zijn daar vast een te beschaafde beroepsgroep voor. We willen aan de juiste tafels aanschuiven voor discussie en advies, effectief communiceren, in plaats van alleen hard te roepen.’

De NVvR werd opgericht in 1923 en is de beroepsvereniging en vakbond van officieren van justitie en rechters. Circa 75 procent van alle magistraten is lid. Ook advocaten kunnen, als zij rechter- of raadsheer-plaatsvervanger zijn, lid worden van de vereniging.

CV Maria van de Schepop (1963)
1 juli 2012        Voorzitter van de NVvR
1 maart 2012   Rechter en voorzitter straf bij de rechtbank in Den Haag
2009    Voorzitter commissie van toezicht voor penitentiaire inrichting ‘De Koepel’
2000    Rechter bij de rechtbank Haarlem
1991    Adjunct chefjurist afdeling bestuursrechtspraak van de RvS

Olga van Ditzhuijzen

Download artikel als PDF

Advertentie