Het kan vanuit de onderbuik, strategisch of met de portemonnee. Maar wat als je deze verkiezingen de juridische partijpunten eens onder de loep neemt? Een inventarisatie van de grootste tien partijen.
ADVOCATEN
» De advocaat van de veroorzaker van hufterigheid tegen mensen met een publieke taak krijgt niet langer de gegevens van het slachtoffer en/of getuigen PvdA
» Slachtoffers die worden gehoord door de rechter-commissaris kunnen zich daarbij op staatskosten door een advocaat laten bijstaan GroenLinks
RECHTERS
» Rechters gaan beter en in begrijpelijke taal motiveren CDA
» Bij zeer ernstige misdrijven past niet anders dan een levenslange vrijheidsstraf ChristenUnie
» Het nevenfunctieregister dient actueel en volledig te zijn en klachten worden door een onafhankelijke instantie behandeld. Externe deskundigen worden betrokken in de zittingskamer D66
» Rechters worden voor tien jaar benoemd en raadsheren bij de HR worden gekozen PVV
» Rechters mogen niet langer gebruikmaken van anonieme AIVD-getuigenissen GroenLinks
» De rechterlijke macht is uiteraard onafhankelijk VVD
MINIMUMSTRAFFEN
» Mensen die binnen tien jaar voor de tweede maal een ernstig gewelds- of zedenmisdrijf plegen, krijgen een minimumstraf VVD
» Tegen minimumstraffen GroenLinks
» Voor minimumstraffen PVV
» Tegen minimumstraffen D66
GRIFFIERECHTEN
» De toegang tot het recht wordt vergroot via betere rechtshulp voor mensen met een beperkt inkomen. De griffierechten worden niet verhoogd PvdD
» Het recht op en de toegangsmogelijkheden tot de rechter worden niet ingeperkt ChristenUnie
» Bezuiniging rechtspraak is ongewenst SGP
» De griffierechten worden niet verhoogd SP
» Betaalbare griffierechten en rechtsbijstand blijven beschikbaar voor iedereen die dat niet kan betalen. PvdA
» De kosten van procedures, zoals griffierechten, moeten door mensen op te brengen zijn en de gefinancierde rechtsbijstand voor mensen met een smalle beurs moet in stand blijven D66
» De rechter blijft voor iedereen toegankelijk en betaalbaar CDA
RECHTERLIJKE MACHT
» Waar mogelijk: snelrecht, ook in wekelijkse snelrechtzittingen voor reguliere delicten. Het accent ligt op de behandeling ter zitting. Digitale procesvoering wordt waar mogelijk verruimd en elektronische dossiers worden regel CDA
» Digitalisering, procesinnovatie en camera’s in de rechtszaal kunnen bijdragen aan toegankelijkheid. Digitalisering kan ook een eenvormiger en versimpelde procedure in civiel en bestuursrecht mogelijk maken D66
» De rechter-commissaris krijgt een sterke positie in het opsporings- en vervolgingsonderzoek, zorgt dat de verdediging net als het OM toegang heeft tot informatie en stelt het strafdossier samen dat aan de rechter wordt voorgelegd GroenLinks
» De inspraak- en beroepsmogelijkheden worden niet verder ingeperkt PvdD
» De belemmeringen voor efficiënt en digitaal procederen worden weggenomen. Een belangrijke rol is weggelegd voor mediation, zowel in het civiele en bestuursrecht als in het strafrecht VVD
GRONDWET
» Het recht op leven wordt vastgelegd in de Grondwet en in art. 1 wordt op een verbod van discriminatie op basis van handicap of geaardheid opgenomen ChristenUnie
» Art 1. Grondwet verbiedt discriminatie op grond van homo- en heteroseksuele gerichtheid, genderidentiteit, leeftijd en handicap GroenLinks
» Discriminatie op grond van seksuele geaardheid wordt verankerd in art. 1 Grondwet PvdA
» In de Grondwet komt een preambule over het ontstaan van de ‘Nederlandse natie en de christelijke wortels ervan’. De positie van het Nederlands wordt in de Grondwet vastgelegd SGP
» Rechters kunnen wetten toetsen aan de Grondwet; in hoogste instantie beslist een constitutioneel hof ChristenUnie
» Een constitutioneel hof stelt rechters in staat om wetten te toetsen aan de Grondwet PvdD
» Rechters kunnen wetten op hun grondwettelijkheid toetsen GroenLinks
DADER
» Daders worden – als het slachtoffer dat wil – verplicht slachtoffers en/of nabestaanden of de aangerichte schade onder ogen te zien. Vermogensschade veroorzaakt door criminaliteit wordt makkelijker verhaalbaar via de strafrechter en inning kan worden overgenomen door het Centraal Justitieel incassobureau ChristenUnie
» Stelselmatige daders van ‘kleine criminaliteit’ worden langer vastgehouden en via een apart traject begeleid om recidive te voorkomen. De gepleegde delicten worden bestraft als één delict SGP
» Daders moeten betalen voor de schade die hun slachtoffers hebben geleden. SP
» De ‘pluk-ze’-wetgeving moet beter worden benut, ook voor witteboordencriminaliteit PvdA
» Registratie van nationaliteit daders van misdrijven, inclusief de vermelding ‘Antilliaan.’ Minder luxe gevangenisregime, lange werkdagen, invoering van de chain gang, lekker aan het werk in een vrolijk roze pakje PVV
» Met onder andere het programma Terugdringen Recidive wordt voorkomen dat stelselmatige daders opnieuw de fout ingaan; gedetineerden van goede wil kunnen met goed gedrag en hard werken extra faciliteiten verdienen. Onverbeterlijke criminelen zitten hun straf onverkort uit. VVD
POLITIE
» Het oplossingspercentage moet omhoog. Bij streng optreden moeten dienders steun krijgen van de leiding en OM CDA
» Oplossingspercentage moet omhoog door te focussen op opsporing en openbare orde. Verkeershandhaving, handhaving natuur en milieu worden overgebracht naar bestuurlijke toezichtorganisaties en meer inzet van vrijwillige politie ChristenUnie
» Aangifte doen wordt eenvoudiger: daarvoor moet worden geïnvesteerd in ICT zodat online aangifte doen makkelijk wordt. Meer opsporingscapaciteit voor de bestrijding van mensenhandel D66
» Er komen vijfduizend extra agenten en meer budget voor de recherche; bij budgetverdelingen moeten plattelandsgebieden meer prioriteit krijgen SGP
» Er komt voldoende capaciteit bij de politie en het OM om alle aangiften in behandeling te nemen. Meer agenten en met kleinschalige politieposten komt de politie meer in de buurt van de burger. Politietaken worden uitbesteed aan bijzondere opsporingsambtenaren SP
» Meer prioriteit voor handhaving: alle meldingen moeten snel afgehandeld worden en rechercheurs moeten trefzekerder ingezet worden. Hiervoor moet de politie niet belast worden met ‘illegalenquota en cavia’s’ PvdA
» Politie-uniform met meer uitstraling, bijvoorbeeld met Amerikaanse wapenstok en agenten selecteren op daadkracht. Geen Europees arrestatiebevel PVV
» Jaarlijks 250 miljoen euro extra uitgeven aan meer agenten VVD
INTERNET
» Internetfiltering blijft mogelijk, onder andere in het belang van kinderen ChristenUnie
» Tegen het ACTA-verdrag D66
» Tegen het ACTA-verdrag GroenLinks
» Geen internetfilter en tegen het ACTA-verdrag PvdD
» Geen ACTA PVV
» Tegen het ACTA-verdrag zoals dat nu voorligt VVD
STRAF
» Binnen één maand afdoen van eenvoudige misdrijven, de voorwaardelijke invrijheidstelling na tweederde van de straf is geen recht of auto-matisme en na dertig jaar gevangenisstraf wordt een heroverweging geïntro-duceerd ChristenUnie
» Verhoging van de strafmaat, vooral voor zeden- en geweldsdelicten. Voor uitzonderlijk ernstige en onomstotelijk bewezen gevallen van (meervoudige) moord moet het mogelijk zijn de doodstraf te overwegen SGP
» Na drie zware geweldsmisdrijven levenslang. Wie twee moorden pleegt krijgt twee keer een straf en zit beide achter elkaar uit. Geen taakstraffen, geen vervroegde vrijlating en afschaffing tbs PVV
» Zwaardere straffen voor criminelen die meermaals de fout in gaan VVD
» De opgelegde straf moet door dader en slachtoffer als echte straf worden ervaren. In zedenzaken moet de strafmaat omhoog PvdA
SLACHTOFFER
» Binnen het rechtssysteem moet genoegdoening een grotere rol spelen. Bij een beoordeling van het verzoek tot heroverweging van de levenslange gevangenisstraf worden slachtoffers en hun nabestaanden betrokken ChristenUnie
» Bij ernstige strafzaken kan het slachtoffer zijn ervaringen naar voren brengen. De schadevergoeding wordt waar mogelijk meegenomen in de veroordeling van de dader, waardoor slachtoffers geen civielrechtelijke procedures tegen de dader meer hoeven te voeren CA
» Slachtoffers krijgen het recht om onder begeleiding daders rechtstreeks te confronteren met hun leed en worden desgewenst geïnformeerd over het verloop van hun strafzaak. GroenLinks
» Slachtoffers en ouders van jonge kinderen krijgen spreekrecht; bij het innen van schadevergoeding worden slachtoffers ondersteund en krijgt men binnen een maand na aangifte een terugkoppeling over de voortgang PvdA
» Het spreekrecht voor slachtoffers van ernstige misdrijven wordt uitgebreid. Instelling van een loket slachtofferhulp zodat de begeleiding en informatievoorziening bij rechtszaken verbeterd wordt. Slachtoffers kunnen schade en de kosten van slachtofferhulp verhalen op de dader VVD
» Uitbreiding van het spreekrecht van slachtoffers en nabestaanden in het strafproces. Slachtoffers en nabestaanden hebben recht op directe psychische hulp PvdD
JONGEREN
» Jeugdzorg stopt niet bij 18 jaar; indien nodig is een vervolgprogramma voor jongvolwassenen beschikbaar. Adolescentenstrafrecht moet bij wet geregeld worden CDA
» Lik-op-stukbeleid bij jeugdcriminaliteit en een gerichte benadering van de ouders van overlastgevende jeugd onder de 12. Voor met name Antilliaanse en Marokkaanse Nederlandse jongeren komt specifiek beleid ChristenUnie
» Het volwassenstrafrecht wordt niet toegepast op 16- en 17-jarigen. De politie wordt beter toegerust voor omgaan met jeugdigen GroenLinks
» Verlagen leeftijdsgrens strafrecht van 18 naar 16 jaar PVV
» Aparte streefcijfers om de criminaliteitscijfers onder allochtone jongeren terug te dringen SGP
» Minderjarigen worden berecht volgens het jeugdstrafrecht met meer gebruikmaking van alternatieve straffen. Jeugdgevangenissen zijn er alleen voor de ernstigste delicten SP
» De strafechter kan ontspoorde jongeren ter beschikking stellen aan het onderwijs PvdA
» Van minderjarige daders worden ouders financieel aansprakelijk gesteld VVD
PRIVACY
» Inperken van de identificatieplicht en het lang bewaren van persoons-, computer- en communicatiegegevens. Beelden worden gepubliceerd, tenzij het onderzoeksbelang of de privacy zich hiertegen verzet ChristenUnie
» Mogelijkheden van cameratoezicht, preventief fouilleren en gebiedsverboden kunnen worden uitgebreid. CDA
» Het College bescherming persoonsgegevens wordt de Nederlandse Privacy Autoriteit, met het mandaat om klachten over privacyschending te behandelen. Niet van iedereen vingerafdrukken opslaan D66
» Technologieën om niet-verdachten te monitoren worden bij uiterste noodzaak ingezet; wetten die zulke surveillance mogelijk maken, vervallen na twee jaar GroenLinks
» Privacy wordt altijd gewaarborgd bij het ontwerp van IT-systemen. Bedrijven en overheden melden verplicht datalekken. Het College bescherming persoonsgegevens krijgt bevoegdheden vergelijkbaar met die van de NMa. Afschaffing van het opnemen van vingerafdrukken in het paspoort en de identificatieplicht. Strengere normen voor telefoontaps PvdD
» Het College bescherming persoonsgegevens krijgt meer sanctiemogelijkheden. Afschaffing van de vingerafdruk in het paspoort. Privacy beperkingen alleen toestaan als effectiviteit en noodzaak zijn aangetoond SP
» Privacybeperkingen gelden voor een bepaalde periode en worden gedurende die periode geëvalueerd. Het College bescherming persoonsgegevens adviseert vooraf over privacywet- en regelgeving PvdA
» Privacy by design – bij het ontwerpen en vullen van automatiseringssystemen en databases rekening houden met de bescherming van (persoons)gegeven – is het uitgangspunt. Inbreuken zijn toegestaan voor criminaliteits- en terrorismebestrijding VVD
» Camerabeelden gebruiken bij opsporing van criminelen, foto’s van misdadigers op internet en overal preventief fouilleren PVV
DRUGS
» Geen gedoogbeleid ChristenUnie
» Coffeeshops in de buurt van scholen worden gesloten CDA
» Afschaffing van de wietpas en legalisering en regulering van de teelt van cannabis D66
» De wietpas wordt afgeschaft GroenLinks
» Legalisering van softdrugs en invoering accijnsheffing. De wietpas wordt afgeschaft PvdD
» Afschaffing onderscheid soft- en harddrugs. Coffeeshops sluiten, growshops tegengaan en intensivering van de controle SGP
» Softdrugs worden gelegaliseerd en gereguleerd. Geen wietpas SP
» Wietteelt reguleren, invoering accijnsheffing op coffeeshopproducten en afschaffing wietpas PvdA
» Geen coffeeshops in een straal van één kilometer rondom scholen PVV
» Overlastgevende coffeeshops sluiten, handhaving van de wietpas en in coffeeshops kan alleen giraal betaald worden VVD
BOERKA
» Voor het verbod op gelaatsbedekkende kleding, waar de openbare orde, de veiligheid of de normale sociale interactie wordt belemmerd ChristenUnie
» Geen boerkaverbod D66
» Geen boerkaverbod GroenLinks
» Gezichtsbedekkende kleding mag het voldoen aan wettelijke en maatschappelijke verplichtingen niet belemmeren SGP
» Waar gelaatsbedekkende kleding een ‘reëel probleem’ vormt, moet het worden verboden PvdA
» Boerkaverbod en belasting op hoofddoekjes PVV
Mark Maathuis