Colombia wordt verlamd door straffeloosheid en minachting voor het juridisch bedrijf, merkten advocaten en rechters die meereisden met de derde Caravana Internacional de Juristas. Advocaten willen zich nu organiseren door een Orde op te richten. ‘Een collectieve levensverzekering? Goed idee!’
De Caravana Internacional de Juristas bezocht Colombia voor de derde keer, na eerdere bezoeken in 2008 en 2010. Voor het eerst reisden ook rechters mee, onder wie Peter Ingelse, voorzitter van de Amsterdamse Ondernemingskamer namens Rechters voor Rechters. Hij trof er een cultuur van ‘straffeloosheid en minachting’ voor het juridisch bedrijf: vonnissen die niet worden uitgevoerd, rechters die publiekelijk voor ‘rotte appel’ worden uitgemaakt door de regering. In de afgelopen vijf jaar werden zes rechters vermoord en nog eens tientallen advocaten.’ Het is een vicieuze cirkel. Door het geweld kunnen advocaten en rechters nauwelijks hun werk doen, waardoor zaken niet worden aangebracht en dus ook niet beoordeeld.’
De geweldsspiraal wordt door de overheid nauwelijks getemperd. Sterker: executies van subversieve elementen (lees: leden van guerrillabeweging FARC) door militairen worden beloond. Ingelse: ‘Het is een soort bonussysteem, zoals bij ons het uitschrijven van parkeerboetes. Wij kregen tal van berichten dat mensen in een uniform worden gehesen, ergens heengebracht en vermoord: “killed in combat.”’
Het leeuwendeel (98,5 procent) van de zaken waarbij militairen zijn betrokken wordt niet vervolgd. Wel is het beschermingsprogramma voor rechters en advocaten sinds kort verbeterd. Geen overbodige luxe, zegt Jos Boertjens van L4L, en bepaalt winst ten opzichte van het eerdere systeem waarbij de geheime dienst de bescherming ‘regelde. Maar er wordt een enorm beroep op die regeling gedaan, zodat hij alweer is afgezwakt. Je krijgt dus bijvoorbeeld wel een gepantserde auto maar geen geld voor de benzine.’
Toch is de economische toestand van het land de laatste jaren enigszins verbeterd, met als gevolg dat binnen de commerciële advocatuur stemmen opgaan om het beroep te reguleren, vertelt Alice Krispijn van L4L. Zij bezocht een ‘Rotary-achtige’ bijeenkomst van commerciële advocaten waar over de oprichting van een Orde werd gesproken.
De commerciële advocatuur wil de mensenrechtenadvocaten er graag bij hebben, aldus Krispijn. ‘Maar die zijn huiverig. Regulering kan worden gebruikt om beperkende maatregelen op te leggen, of om een perfect advocatenregister te gaan bijhouden.’
Maar kennelijk zijn er ook gemeenschappelijke belangen, meent Krispijn. ‘Ik vertelde dat ik veel beroepsaansprakelijkheidszaken deed, waarop men riep: “Een collectieve levensverzekering, dat willen wij ook!”’