Raad van Discipline, Amsterdam, 23 juli 2001
(mrs. Kist, Van Ardenne, Van den Biesen, Meijer en Rigters)
Onvoldoende informeren door advocaat over zijn strategie.
Eigenmachtig optreden van de advocaat.
– Advocatenwet art. 46 (1.1 beleidsvrijheid; 1.2 vereiste communicatie met cliënt).
– Gedragsregels 8 en 9.
Feiten
Mr. X treedt op voor klaagster, met wie hij goed bevriend is, in een echtscheidingsprocedure. Eerder hadden twee andere advocaten de belangen van klaagster behartigd. Klaagster was getrouwd in gemeenschap van goederen en mr. X doet naspeuringen naar tot die gemeenschap behorende vermogensbestanddelen in Nederland, België en Zwitserland. Voorts legt hij een tweetal conservatoire beslagen. Mr. X laat voorts een bod uitbrengen op de apotheek, die deel uitmaakt van de gemeenschap van goederen, door een voormalig werknemer van de ex-echtgenoot van klaagster. Mr. X begint een kort geding met het oog op een voorlopige boedelscheiding. De ex-echtgenoot van klaagster vordert in reconventie een dwangsom, omdat mr. X bedrijfsgegevens had verstrekt aan de ex-werknemer van de ex-echtgenoot van klaagster. De vorderingen van klaagster worden afgewezen en de vordering in reconventie wordt toegewezen. Later voert mr. X nog een bespreking met een medewerker van de bank, terwijl klaagster hem daartoe geen opdracht had gegeven, althans had laten weten dat mr. X slechts in aanwezigheid van haar accountant aan dat gesprek zou kunnen deelnemen. De declaraties van mr. X belopen in totaal circa ƒ 115.000,-.
De klacht houdt in dat mr. X (a) een aanpak heeft gekozen die door een redelijk behandelend vakgenoot met kennis van echtscheidingsrecht nimmer zou zijn gekozen, (b) klaagster aan een onnodig risico heeft blootgesteld door een kort geding op te starten, (c) met klaagster onvoldoende overleg heeft gehad over te nemen acties, (d) excessief heeft gedeclareerd (de Raad van Toezicht heeft een declaratie van mr. X ten bedrage van ƒ 84.000,- vastgesteld op ruim ƒ 61.000,-), (e) gedreigd heeft de procedure te staken indien zijn declaraties niet zouden worden betaald, (f) doorgegaan is met werkzaamheden ondanks de uitdrukkelijke instructie van klaagster tot staking daarvan.
Overwegingen Raad
Bij de beoordeling van deze klacht die betrekking heeft op het optreden van klaagsters eigen advocaat geldt voor het tuchtrecht het uitgangspunt dat een advocaat voor het, in overleg met zijn cliënt, te voeren beleid een ruime vrijheid toekomt en dat voor tuchtrechtelijk ingrijpen eerst plaats is indien de advocaat bij de behandeling van de zaak kennelijk onjuist optreedt of adviseert en de belangen van de cliënt daardoor worden geschaad of kunnen worden geschaad.
Onderdeel a
Gelet op de omstandigheid dat de ex-echtgenoot welbewust
trachtte vermogensbestanddelen voor klaagster verborgen te houden en haar vorige raadslieden er niet in waren geslaagd deze te achterhalen, kan de Raad niet vaststellen dat er door mr. X onnodige acties zijn ondernomen. Aan de hand van de aan de Raad (overgelegde bewijsstukken) en van hetgeen ter zitting is verklaard kan niet worden vastgesteld dat mr. X is opgetreden op een wijze die door een redelijk behandelend vakgenoot met kennis van echtscheidingsrecht nimmer zou zijn verkozen. Alleen bij dergelijk kennelijk onjuist optreden kan sprake zijn van tuchtrechtelijk laakbaar handelen. Of er voor het overige sprake is van een beroepsfout is aan de civiele rechter om te beoordelen.
Onderdeel b
In aansluiting op hetgeen hiervoor is overwogen is de Raad van oordeel dat niet kennelijk onjuist is opgetreden nu niet kan worden vastgesteld dat klaagster door mr. X inderdaad is blootgesteld aan onnodige risico door het betreffende kort geding op te starten. De Raad stelt in dit verband vast dat mr. X in elk geval met klaagster heeft overlegd over doel en kansen van het kort geding.
Onderdeel c
Op grond van gedragsregel 8 dient de advocaat zijn cliënt op de hoogte te brengen van belangrijke informatie, feiten en afspraken. Voorts ligt in die gedragsregel besloten dat een advocaat ter voorkoming van misverstanden, belangrijke informatie en afspraken schriftelijk aan zijn cliënt dient te bevestigen. Vast is komen te staan dat mr. X heeft nagelaten zijn strategie en door hem te nemen acties vast te leggen, behoudens het door hem gevoerde kort geding. De Raad is van oordeel dat mr. X klaagster onvoldoende op de hoogte heeft gehouden van zijn handelen en alle door hem ondernomen acties. Naar het oordeel van de Raad was deze vastlegging in deze zaak temeer van belang vanwege het onorthodoxe karakter (zoals mr. X kwalificeerde) van zijn aanpak en het ongebruikelijk forse (en bij klaagster in rekening te brengen) tijdsbeslag ervan.
Onderdeel d
De door de Raad van Toezicht in het kader van de begrotingsprocedure opgelegde bijstelling van de declaratie van mr. X is naar de mening van de Raad niet zodanig ingrijpend dat op grond daarvan kan worden geoordeeld dat de oorspronkelijke declaratie excessief hoog was. Er is geen sprake van royaal verschil. Voorts valt niet vast te stellen dat er sprake is geweest van afwezigheid van kostenbesparend handelen en is de Raad van oordeel dat de inschakeling van deskundigen door mr. X op zichzelf terecht is geweest. Wel acht de Raad het onjuist dat door mr. X een tariefverhoging zonder instemming van klaagster is doorgevoerd. Dit laatste onderdeel van dit klachtonderdeel is dan ook gegrond, de eerste onderdelen zijn ongegrond.
Onderdeel e
Onvoldoende is komen vast te staan dat mr. X zich schuldig heeft gemaakt aan chantage.
Onderdeel f
Vast is komen te staan dat mr. X eigenmachtig is doorgegaan met optreden voor klaagster door deel te nemen aan de bespreking met de bank; gebleken is dat klaagster daar geen opdracht toe had gegegeven, sterker nog, zij heeft mr. X slechts toestemming gegeven aan de bespreking deel te nemen in aanwezigheid van haar accountant. Dit laatste heeft mr. X in de wind geslagen. Temeer nu mr. X de uren die hij hieraan heeft besteed aan klaagster in rekening heeft gebracht, acht de Raad dit onderdeel gegrond.
Volgt
Gegrondbevinding van de onderdelen C en F van de klacht en oplegging van de maatregel van enkele waarschuwing.