‘Afnemers moeten weten waar ze aan toe zijn bij een mediator.’ Dat zei Martin Brink, advocaat bij Van Benthem & Keulen en registermediator tijdens het Mediationcongres 2012 ‘Next Level’ op 16 november in Den Bosch. Het congres trok ruim 500 bezoekers. Tijdens lezingen, debatten en workshops werd breeduit de toekomst van mediation verkend.
Verschillende sprekers vertelden over mediation door de tijd heen. Martin Brink, advocaat bij Van Benthem & Keulen en registermediator: ‘In 1976 werd mediation tijdens een congres in Amerika weer op de kaart gezet. Het ging niet goed met de rechtspraak. Sindsdien is mediation in ontwikkeling gekomen. Meer mensen lossen met een bemiddelaar zelf conflicten op. Dit is ook een trend op TV, zoals te zien is in “De rijdende rechter”, “Het Spijt me” en “Het Familiediner”.’ Dat mediations toenemen, suggereert dat het goed gaat met de branche. Toch doet Brink een oproep aan de beroepsgroep: ‘Creëer samen een herkenbaar merk met kernwaarden, zoals vertrouwelijkheid, neutraliteit, onafhankelijkheid en vrijwilligheid. Afnemers moeten weten waar ze aan toe zijn bij een mediator.’
‘Oor voor de markt’
Linda Reijerkerk, voorzitter European Mediation Network Initiative en directeur Centrum voor Conflicthantering stelt dat Nederland haar geregistreerde data over mediation beter op orde heeft dan de rest van Europa. Zo is bekend dat advocaten de laatste 10 jaar minder zaken hebben, terwijl het aantal mediationzaken fors is gestegen. Gemiddeld hebben mediators jaarlijks zo’n 20 mediations. Verder nam het aantal mediationzaken bij rechtbanken af. Bij particuliere mediators nam het toe. Maar ook Reijerkerk pleit voor vernieuwing: ‘meer marketing, co-mediation en oor voor de markt. Zestig procent van het ziekteverzuim in Nederland heeft een conflict als oorzaak. En 30 procent van de managers houdt zich bezig met conflicten op de werkvloer. Hier ligt een taak voor de mediator,’ aldus Reijerkerk.
Procesdeskundige
Congresbezoeker Rinus Wiegman is arbeidsdeskundige bij Ausems & Kerkvliet arbeidsmedisch adviseurs en sinds anderhalf jaar ook registermediator. Veelal wordt hij via de Arbodienst ingeschakeld bij een conflict tussen een werkgever en een zieke werknemer. Hij is geïnteresseerd in methodes die je toepast als mediator. ‘Als arbeidsdeskundige kun je wel eens kort door de bocht zijn. Als mediator moet je meer de tijd nemen. En ben je als mediator misschien meer procesdeskundige, je moet wel deskundig zijn op je terrein.’ De toegevoegde waarde van mediation binnen de advocatuur vindt hij de open communicatie. ‘Als je iets zegt, kan het niet tegen je worden gebruikt, zoals binnen de rechtbank.’
Mediation 2.0
Wiegman geeft momenteel de voorkeur aan persoonlijke communicatie met zijn cliënten. Hij doet niet aan online communicatie. Dit in tegenstelling tot congresbezoeker Guus Bax, registermediator bij Praktijk voor Mediation Bax. Hij is gespecialiseerd in familierecht en bestuursrecht en is online mediator. Bax: ‘Ik behandel ook vragen online. En in het geval van drukke agenda’s heb ik soms gesprekken via Skype.’
Initiatief wetsvoorstel
VVD Tweede Kamerlid Ard van der Steur introduceerde tijdens het congres zijn initiatief wetsvoorstel ‘Mediation’, dat hij in het civiele recht wil verankeren. Via de wet wil hij onder andere regelen dat mediation bindend is in een rechtszaak. Dat er tuchtrecht komt. En dat de mediator een betere rol heeft in het fiscale recht en bestuursrecht. Voor mediator Bax is het initiatief wetsvoorstel niet per se nodig. Belangrijk vindt hij goede kwaliteitscontrole, tuchtrecht, klachtenregeling, basisopleiding en specialisaties. ‘Ik vrees dat we via wetgeving een label opgeplakt krijgen en gaan concurreren met advocaten in plaats van samenwerken. We hebben ieder onze eigen deskundigheid.’
Marktpositionering
De meningen over het initiatief wetsvoorstel zijn verdeeld. Sommige congresgangers pleiten voor meer marktpositionering anderen voor minder juridisering. Wim Gallée-Koeslag, coördinator van het Bureau voor Bemiddeling & Mediation in Den Haag wist zich op het congres in ieder geval goed ‘in de markt’ te zetten. Het publiek verkoos hem – uit drie genomineerden – als winnaar van de Mediation Award 2012.
Shirley Copijn