Burgerrechtenorganisaties zijn niet tevreden over de eerste kritische reactie van het Europees Parlement op de nieuwe Privacyverordening. Het meer dan 200 pagina’s en 350 amendementen bevattende concept-rapport zou te vrijblijvend en zwak geformuleerd zijn.
‘De privacy van internetters wordt beter beschermd als het recht op ‘dataportabiliteit’ beter wordt uitgewerkt. Dat recht is nu nog te vrijblijvend en zwak geformuleerd, waardoor het niet zeker is dat internetters hier in de praktijk een beroep op kunnen doen,’ licht Janneke Slöetjes van Bits of Freedom (BOF) toe.
De burgerrechtenbeweging waakt over slecht beleid van de overheid en het bedrijfsleven. ‘Ook is belangrijk dat de grondslag ‘gerechtvaardigd belang’ echt wordt beperkt. Het rapport van Jan Philipp Albrecht (Member of the European Parliament) bevat een aantal categorieën van wat ‘gerechtvaardigd belang’ inhoudt. Die categorieën zijn zo ruim omschreven, dat er van een duidelijke inperking nog geen sprake is. Met deze move zet de rapporteur de deur open voor nog meer categorieën en eindigen we uiteindelijk met een hele brede -en dus nutteloze- uitzonderlijke grondslag.’
Functionaris gegevensbescherming
Advocaat Elisabeth Thole, hoofd van het Van Doorne Privacy Team, vindt de teleurgestelde reactie van BOF op zich begrijpelijk. ‘Maar tegelijk is het goed zich te realiseren dat de privacyregels ook uitvoerbaar moeten blijven voor de praktijk. Om een voorbeeld te noemen. In het voorstel van de Commissie staat dat grote ondernemingen een functionaris voor gegevensbescherming moeten aanstellen. Daarbij zou het gaan om ondernemingen met meer dan 250 werknemers. Dit is natuurlijk een enigszins arbitraire grens, die niet per definitie correspondeert met de aard en omvang van de gegevensverwerking. Het is echter evenzeer de vraag of het werkbaar is om de drempel nu, zoals parlementslid Albrecht voorstelt, te leggen bij gegevensverwerkingen van meer dan 500 betrokkenen. Vanuit privacyoogpunt is dat misschien goed, maar in de praktijk zou dit neerkomen op vrijwel elke organisatie. Tel de klanten en werknemers van een bedrijf maar eens op.’
Persoonlijke gegevens veilig
Maar volgens BOF kunnen we ons niet nog meer privacymissers veroorloven. Slöetjes: ‘Een sterke online economie staat of valt met het vertrouwen van burgers in het gebruik van online diensten. Privacy bepaalt voor een belangrijk deel in hoeverre mensen vertrouwen kunnen stellen in de diensten die ze gebruiken. Bijvoorbeeld toen Instagram vorige maand aankondigde dat alle foto’s die gebruikers aan het netwerk toevertrouwen door het bedrijf voor ieder doel gebruikt kunnen worden, leidde dat tot een storm van verontwaardiging en schrik. Internetters kunnen alleen met een gerust hart diensten blijven gebruiken als ze weten dat hun persoonlijke gegevens veilig zijn, niet voor andere doelen worden gebruikt en ze zelf goede controle hebben over hun instellingen. Om er voor te zorgen dat het vertrouwen van internetters niet wordt beschermd zijn betere privacyregels een must.’
Zoals gezegd, gaat het nu nog om een concept-rapport. Naar verwachting komt de LIBE Commissie met nog meer amendementen. Het definitieve rapport wordt dit voorjaar verwacht. ‘Wat deze discussie in ieder geval leert, is dat er nogal wat komt kijken voordat organisaties privacycompliant zijn,’ aldus Thole. ‘Wij raden dan ook aan om nu al in te spelen op de striktere privacyregels.’
Tekst: Annemarie van de Weert