Wetsvoorstel zou in strijd zijn met Europese Terugkeerrichtlijn.
Het wetsvoorstel voor de strafbaarstelling van illegaal verblijf is in strijd met Europees recht. Bovendien zou de voorgenomen maatregel een rem zijn op de bereidheid van illegalen om mee te werken aan hun terugkeer. Dat schrijft Amnesty International aan de Tweede Kamer. De mensenrechtenorganisatie vindt de strafbaarheidstelling van illegaal verblijf ‘een onwenselijk, onnodig, en disproportioneel instrument.’
Staatssecretaris Fred Teeven wil dat als de politie illegalen aantreft deze meteen in detentie worden geplaatst. Volgens Amnesty International is dat in strijd met de Terugkeerrichtlijn van de EU. Die bepaalt dat een lidstaat een vreemdeling zonder verblijftitel eerst de mogelijkheid biedt om vrijwillig het land te verlaten alvorens hem op te sluiten.
Amnesty International verwacht dat de strafbaarstelling van illegaal verblijf ertoe leidt dat minder vreemdelingen zich zullen melden voor vrijwillige repatriëring. Als hij vanwege zijn illegale verblijf in een strafproces belandt, treedt er volgens Amnesty ook nog een juridische complicatie op. In een strafproces mag hij gebruik maken van zijn zwijgrecht, maar zo’n beroep wordt dan in het vreemdelingenrecht weer uitgelegd als een weigering om mee te werken aan terugkeer.
Ultimum remedium
‘Het wetsvoorstel levert inderdaad rare toestanden op,’ zegt vreemdelingenadvocaat mr. H. Tadema (Advocatenkantoor Tadema in Deventer.) ‘De kritiek van Amnesty snijdt hout.’ Volgens hem is detentie van vreemdelingen een ultimum remedium dat ook volgens nationaal recht pas in laatste instantie mag worden ingezet. ‘De staat koestert irreële verwachtingen van het voorstel. Ze denkt dat het een afschrikkend effect heeft, maar vluchtelingen laten zich er echt niet door weerhouden. Voor hen telt alleen maar dat ze weg willen uit eigen land.’
Tekst: Maarten Bakker