Grote verrassingen bleven uit tijdens het seminar Wat wordt het nieuwe mantra over de veranderende relatie tussen advocaten en bedrijfsjuristen. Maar dat er inhoudelijk met elkaar van gedachten kon worden gewisseld, smaakte naar meer.
Kent de advocatuur commodities, waar blijft het echte alternatief voor het uurtje-factuurtje en waarvan willen general counsels more for less? Het waren lastige vragen die de ongeveer honderd advocaten en bedrijfsjuristen voorgeschoteld kregen tijdens het seminar Wat wordt het nieuwe mantra over de veranderende relatie tussen advocaten en bedrijfsjuristen.
Het seminar had onlangs plaats bij pensioenuitvoeringsorganisatie PGGM in Zeist. Lastig, maar wel noodzakelijk, vond Max Hübner de vragen. De corporate counsel van PGGM is initiatiefnemer van het symposium – de eerste in zijn soort – dat samen met Le Tableau en het Advocatenblad werd georganiseerd. Hübner: ‘Advocaten die zeggen dat zo’n seminar onzin is, die bestaan binnenkort niet meer.’
Mentaliteitsverandering
De Brauw, JPR en Stibbe hadden hun managing partners Martijn Snoep, Bart Holthuis en Heleen Kersten afgevaardigd om in het panel plaats te nemen. En zij gaven stuk voor stuk aan al druk bezig te zijn met de veranderende samenwerking. ‘Na 2008 vond bij ons een mentaliteitsverandering plaats,’ aldus Holthuis. ‘We zijn vanaf dat moment onze top 50-cliënten veel actiever gaan pamperen.’ Een inspanning die vruchten afwerpt, gezien JPR’s uitverkiezing vorig jaar door zakenblad Incompany tot beste advocaten- en beste advieskantoor van Nederland.
Stibbe op zijn beurt heeft het delen van kennis hoog in het vaandel gezet, aldus Kersten. ‘Dat is goed voor het bedrijf en goed voor de advocaat. Door over en weer te investeren, kunnen wij beter ons werk doen. En een tevreden cliënt is een tevreden advocaat.’ Meer doen voor je cliënt dan puur advocatenwerk, is volgens Snoep ‘een goede ontwikkeling. Je wilt als advocaat ook een goede band met je cliënt. Dat gaat verder dan het juridisch advies’.
Het belang van de band met de cliënt konden de general counsels in het panel beamen. Over kwaliteit dient namelijk niet of nauwelijks gesproken te worden, aldus Jean Schreurs (NXP semiconductors en voorzitter van het Nederlands Genootschap voor Bedrijfsjuristen, NGB). ‘Dat is een gegeven.’ En dus zijn services van belang, waarbij goed gekeken dient te worden naar de behoeften van de cliënt. Zo zei Barbara de Ridder van Vodafone prijs te stellen op ‘gedetacheerde advocaten bij ons in huis, toegang tot juridische knowhow of trainingen voor mijn team.’ Iets waar windparkontwikkelaar Typhoon Capital niet zo op zit te wachten, aldus general counsel Boudewijn Nijboer. ‘Wij zijn een wat kleiner bedrijf. Wat ik verwacht, is een bepaalde flexibiliteit ten aanzien van declareren. Dus niet de ene maand een ton en de maand daarop een rekening van 20.000 euro.’
Vooraf kosten inzichtelijk maken, blijft een heikel punt. Dat bleek uit de reacties van de advocaat-panelleden. ‘De wensen verschillen per cliënt,’ aldus Kersten van Stibbe. ‘De een wil een cap, de ander een tarief. Maar dat alle cliënten behoefte hebben aan voorspelbaarheid, dat is logisch.’
Maar dat de advocatuur nog steeds geen volwaardig alternatief voor het uurtje-factuurtjesysteem kent, is deels aan diezelfde cliënt te wijten, aldus Snoep. ‘Als wij cliënten vragen hoe ze het willen, dan kiezen ze er juist zelf voor. Ik heb ooit voorspeld dat we binnen vijf jaar 50 procent van onze facturen zouden baseren op een fixed fee, maar dat halen we bij lange na niet.’
Bulkwerk
Voordat de vraag behandeld kon worden of de advocatuur commodities kent, moesten de deelnemers helder krijgen wat daar precies onder wordt verstaan. Na overleg werden ze het eens over ‘niet specialistisch bulkwerk’. En ja, die relatief routinematige zaken zijn er, maar niet elk kantoor is daar even geschikt voor. Het moet passen binnen een kantoorstrategie, aldus Kersten, want ‘de tijd dat je alles voor iedereen deed, is voorbij’. Bij De Brauw leeft het onderscheid minder, zo gaf Snoep aan. ‘Wij trekken niet echt een grens. Wat we wel doen, is cliënten helpen hun werk te commoditisen. Zo kan een deel van ons werk goedkoper.’
Hoe dat proces precies verloopt, kan wellicht tijdens een volgende ontmoeting tussen advocaten en bedrijfsjuristen worden besproken. Dat die er moet komen, dat stond voor veel aanwezigen als een paal boven water.
Maarten Bakker