Voor advocaten liggen de kansen nu veel meer in het materiële dan in het formele recht. Dat zei Ybo Buruma, raadsheer van de Hoge Raad gisteren tijdens Rights Talk #1, een bijeenkomst van Amnesty International. ‘Van strafpleiters kan ik me voorstellen dat ze het als een verlies zien dat de Hoge Raad minder ver mag gaan in het sanctioneren van vormfouten van politie en justitie.’
De zaal in De Lindenberg, huis voor de Kunsten in Nijmegen, geeft uitzicht op de Waal. Binnen zitten rond de honderd geïnteresseerden te luisteren naar Ybo Buruma die geïnterviewd wordt door tv-journalist Liesbeth Staats. De rechtsstaat als fundament van onze samenleving en een eerlijk proces, daar gaat de thema-avond van Amnesty International en Coolpolitics over.
Neutraliteit en onafhankelijkheid van rechters, media-aandacht voor rechtszaken, wraken van rechters, het zijn onderwerpen die invloed hebben op het proces. Dat advocaten rechters steeds vaker wraken, is volgens Buruma een feit. ‘Het is niet mijn beleving dat er meer partijdige rechters zijn.’ Volgens de raadsheer zetten advocaten het instrument in toenemende mate in als ze hun zin niet krijgen, bijvoorbeeld als ze geen getuigen mogen horen. Daarvoor heeft de strafjurist en voormalig hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht overigens wel begrip. ‘Je doet als advocaat alles voor je cliënt.’
Wat een eerlijk proces is, past volgens Buruma ook binnen wat wij met z’n allen vinden dat eerlijk is. ‘En dat verschilt van tijd tot tijd. Je ziet bijvoorbeeld dat rechters strenger zijn gaan straffen voor dezelfde delicten.’
Maar is de raadsheer van mening dat er ontwikkelingen zijn die het voeren van een eerlijk proces in gevaar brengen? ‘Van strafpleiters kan ik me voorstellen dat ze het als een verlies zien dat de Hoge Raad minder ver mag gaan in het sanctioneren van vormfouten van politie en justitie. Maar de kansen voor advocaten liggen nu veel meer in het materiële dan in het formele recht. Het gaat echt om vragen als: hebben we de goede verdachte? En klopt de beoordeling van de straf?’
En wat vindt de voormalig hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht van de invoering van wetten die de rechten van de verdachte steeds verder inperken, zoals de invoering van de Wet herziening ten nadele? ‘Die wet zullen we naleven. En daar wil ik het graag bij laten.’
Sabine Droogleever Fortuyn