De Snelste Advocaat en de Mr. Rally brengen de komende maanden geld in het laatje van Stichting Lawyers for Lawyers. Volgens L4L wordt de roep om hulp groter en slinken de financiële middelen. Wat doet de stichting met het ingezamelde geld?
Op 26 mei liepen advocaten hard voor Lawyers for Lawyers tijdens het hardloopevenement De Snelste Advocaat en het magazine Mr. maakt momenteel volop reclame voor de Mr. Rally in september, ook ten bate van de stichting. Het is, kortom, L4L-tijd met nieuwe inkomsten in het verschiet. Maar waar gaat het geld precies naartoe, en wat levert het op?
Volgens Adrie van de Streek, directeur van Stichting Lawyers for Lawyers, is de stichting afhankelijk van giften van advocaten, kantoren of evenementen. ‘Dergelijke acties leveren veel geld op. Je hebt natuurlijk gebonden geld wat meteen in een project is gezet en je hebt zogenaamd werkgeld dat je ad hoc kunt besteden aan projecten die het op dat moment het hardst nodig hebben. Dat laatste is een enorme luxe om op terug te kunnen vallen.’
Onder de gulle gevers vallen ook enkele Zuidas-kantoren. Van de Streek: ‘Sommige hebben mooie projecten van ons gefinancierd, zoals een nieuwe website en een database. Dat zijn dingen die we anders nooit hadden kunnen doen.’ Maar ze noemt ook het belang van giften van kleinere kantoren en particulieren. ‘Zij besparen bijvoorbeeld op kerstkaarten en schenken dat bedrag aan L4L. Ook gepensioneerden geven geld. Dat zijn hartverwarmende initiatieven. Bij sommige kantoren mogen we gebruikmaken van een vergaderruimte of van de vertaaldienst.’
Personeel
Uit de resultaatoverzichten van de stichting. blijkt dat een kwart van de inkomsten direct aan projecten opgaat. De bureaukosten bedragen 15 procent. De grootste kostenpost betreft personeel. In 2012 bijvoorbeeld ging ruim zestig procent van de totale inkomsten daaraan op, maar volgens Van de Streek moet van de personeelskosten tweederde worden toegerekend aan de projecten. ‘Die kosten zorgen er voor dat het werk wordt gedaan.’ Opgeteld komt zo volgens haar 65 procent van het geld ten goede aan projecten.
Zelf zet Van de Streek zich drie dagen per week in voor de stichting en volgens haar wordt het werk moeilijker. Zij ziet de inkomsten teruglopen. ‘Er is een economische crisis aan de gang en we merken dat kantoren minder te besteden hebben. Het is niet zo dat we de noodklok moeten luiden, maar we moeten er harder aan trekken om inkomsten te genereren. We worden steeds bekender en krijgen meer verzoeken om hulp. Het werk neemt daardoor toe en er is steeds meer geld nodig om het rond te breien. Iedereen denkt dat we financieel worden gesponsord door de Nederlandse Orde van Advocaten, maar dat is niet zo.’
De organisatie is onafhankelijk van de overheid en wil dat vooral ook blijven. ‘Dat is een duidelijke policy,’ aldus Van de Streek. ‘Als wij andere landen aanspreken op bepaald overheidsbeleid, dan staan wij ons er op voor onafhankelijk te zijn, en geen verlengstuk van de overheid. Wij komen vanuit de advocatuur op voor onze collega’s. Het is solidariteit tussen advocaten, daar mag geen ander tussenkomen.’
Aan die missie werd directeur Van de Streek op 5 mei, Bevrijdingsdag, herinnerd. ‘Als niemand elkaar helpt, waar ben je dan? Je kunt mensen laten stikken, dat kan prima. Je hoeft daar ook helemaal geen last van te hebben. Maar je moet er niet aan denken dat als jou iets overkomt, je niet wordt geholpen.’
Samen met het bestuur staat ze nu vijf jaar aan het hoofd van de stichting, met een rotsvast geloof in een onafhankelijke advocatuur. ‘Wij leven in een vrij land waar iedere advocaat zijn werk kan doen. Maar in andere landen zijn er advocaten die ten gevolge van hetzelfde werk worden gearresteerd, bedreigd of in elkaar geslagen. Of erger, ze moeten het met de dood bekopen. En het werk dat ze doen, is niet schokkend; boeren helpen die worden onteigend in Mexico of slachtoffers bijstaan in het melkpoederschandaal in China. Hun wordt op allerlei manieren – vaak door de overheid – het zwijgen opgelegd. Advocaten zijn de spreekbuis. Die stellen situaties aan de kaak, dus die vangen de klappen op.’
Van de Streek ziet het als haar taak om mensen van dergelijke situaties bewust te maken. ‘Ik wil dat mensen wéten waarom het werk van advocaten belangrijk is.’ En dus geeft ze in het hele land lezingen over het belang van een onafhankelijke advocatuur. ‘De overheid is vaak de tegenstander en die zorgt ervoor dat advocaten hun mond houden. Zoals in China, daar worden advocaten zonder pardon van het tableau geschrapt als zij niet naar de pijpen van de overheid dansen.’
Een belangrijk onderdeel van de stichting is het schrijven van brieven naar autoriteiten, contactpersonen bij de Verenigde Naties (VN) en ambassades. Hier houden focusgroepen zich mee bezig. Naast het bestuur werken er tussen de veertig en vijftig advocaten als vrijwilliger voor de stichting. Die zijn ingedeeld in focusgroepen waarbij elke groep zich richt op een land of specifieke regio. ‘Deze advocaten maken stukken die moeten worden ingediend bij de VN of schrijven brieven,’ zegt Van de Streek. ‘Ze komen eens in de zes weken bij elkaar, allemaal liefdewerk oud papier.’ Brieven zijn volgens haar doeltreffend en effectief. ‘Advocaten die in de cel zitten, kunnen in de vergetelheid raken. Op het moment dat er brieven binnenkomen, merken ze al het verschil. De wereld kijkt mee, autoriteiten worden in de gaten gehouden.’
In Genève vindt de Mensenrechtenraad plaats waarbij jaarlijks landen worden beoordeeld op de mensenrechtensituatie. ‘Als een land aan de beurt is waar een focusgroep alles vanaf weet, dan dienen zij een schriftelijk stuk in waarin ze de stand van de advocatuur weergeven, inclusief verbeterpunten en aanbevelingen. Ik ga er vaak zelf naartoe. Genève is dé plek waar het gebeurt, daar spreek je de mensen.’
Morele steun
Daarnaast steunt L4L advocaten die naar een buurland moeten vluchten, betaalt de stichting bijdragen aan ziektekosten van mishandelde advocaten en laat ze sprekers als Valentyna Telychenko (advocaat van Julia Timosjenko, voormalig premier in de Oekraïne) naar Nederland overkomen voor lezingen. Dergelijke publiciteit voor advocaten in een moeilijke situatie is van groot belang volgens Van de Streek. ‘Doordat zij een podium krijgen en spreken met Buitenlandse Zaken en parlementariërs, bied je iemand ook bescherming.’
Ook proceswaarnemingen zijn een belangrijke pijler van L4L. In Turkije zitten 46 advocaten sinds november 2011 onterecht gevangen en bij diens processen stuurt de organisatie twee afgevaardigden om bij de zittingen aanwezig te zijn. ‘Zij werken dan niet als advocaat, maar noteren wat er gebeurt. Of er voldoende ruimte is om een verdediging te voeren en of de rechter serieus ingaat op de verweren die worden gevoerd,’ zegt Van de Streek. Proceswaarnemingen hebben volgens haar een groot effect. ‘De internationale wereld kijkt mee en dergelijke landen vinden dat niet fijn. Ze hebben het idee in de gaten te worden gehouden. En de morele steun voor de advocaat in kwestie mag niet onderschat worden.’ Germ Kemper, de Amsterdamse deken, ging onlangs naar Syrië om bij een proces ter plekke te zijn. Van de Streek: ‘De advocaat die daar in de cel zat was vreselijk depressief. Later, toen hij vrijkwam en in Nederland was, vertelde hij hoe hij er weer helemaal tegenaan kon. Omdat iemand voor hem uit Nederland was gekomen.’
Hedy Jak