Advocaten zitten niet te wachten op richtlijnen voor social media. Hun bevalt het on line contact met, zeg, rechters goed. Maar voor de op social media steeds actievere rechters is gebruik van Twitter, Facebook of LinkedIn lastiger.
Steeds meer advocaten maken gebruik van social media. Vooral Twitter is populair. Het medium wordt inmiddels ook ontdekt door rechters. Maar is het wel handig als advocaten en rechters rechtstreeks met elkaar communiceren? Met name rechters moeten zich dat afvragen – uiteraard om te voorkomen dat zij de schijn van partijdigheid wekken.
De suggestie van partijdigheid is per slot van rekening snel gewekt. Stel je voor dat je procedeert in een zaak waarbij de advocaat van de wederpartij geregeld uitgebreid zit te twitteren met de rechter die deze zaak behandelt. ‘Daar zou ik me erg ongemakkelijk bij voelen’, zegt social-mediaspecialist Christiaan Alberdingk Thijm (Acthijm, 2783 volgers) van SOLV Advocaten in Amsterdam.
Maar Thijm zegt dat ook dat hetzelfde probleem zou gelden als de rechter de buurman van de advocaat van de wederpartij zou zijn. Hetzelfde argument, leert een ronde langs juristen, wordt vaker gebruikt om contact via social media te rechtvaardigen. ‘Je kunt elkaar ook in de kroeg tegenkomen, of op een verjaardag,’ zegt bijvoorbeeld strafrechtadvocaat Richard Korver (Ajeadvocaat, 2502 volgers) van Korver & Van Essen Advocaten in Amsterdam. Congressen, diners, cursussen: allemaal plaatsen waar rechters en advocaten elkaar treffen.
Mariska Aantjes (Amariskaaantjes, 2177 volgers) van Aantjes Advocaten in Den Haag stelt dat er geen probleem is zolang er geen interactie is tussen rechters en advocaten. ‘Sociale media zijn immers heel transparant. Ik volg zelf diverse rechters en sommigen volgen mij ook. Maar het enkele feit dat wij dat doen, maakt nog niet dat er een relatie tussen ons bestaat. Ik beschouw het als een vorm van professionele interesse. Ik ken die rechters niet, en zij mij niet.’
Flip Schreurs (AFlipSchreurs, 2148 volgers) van Boels Zanders Advocaten in Venlo denkt er net zo over. ‘Het enkele feit dat rechters en advocaten elkaar volgen op Twitter, zegt mij niets. Twitter is een publiek medium. Je roeptoetert wat, en wie wil luisteren, die luistert.’
‘Eén retweet per week duidt wat mij betreft nog niet op een vriendschappelijke band,’ zegt ook Patricia Scholtes (AAdvocaat_PS, 1436 volgers) van Van Dijk Van Schijndel Menheere Scholtes Advocaten in Den Haag.
Wel pleiten al deze advocaten om terughoudendheid bij ‘gesprekken’ met rechters op Twitter. ‘Je moet je beperkingen kennen,’ zegt Schreurs. ‘Je twittert toch ook niet over zaken?’ Behoefte aan richtlijnen van de Orde van Advocaten is er dan ook niet. ‘Hooguit wat adviezen,’ zegt Schreurs. Korver: ‘De huidige gedragslijnen zijn helder. En die gaan wat mij betreft ook op voor social media. Op het moment dat de suggestie van een vriendschappelijke band kan ontstaan, moet een rechter zich uiteraard verschonen.’
President Henk Naves van de Rechtbank Gelderland (AHenkNaves, 306 volgers) zegt er alles aan te doen om niet in de situatie te geraken dat hij zich moet verschonen. ‘Ik twitter om mijn eigen achterban te bereiken, dus de Rechtbank Gelderland en de rechtspraak als geheel. Daarnaast wil ik een brug slaan naar de samenleving. Maar ik houd het heel zakelijk en kies niet te scherp positie.’
Naves zegt bewust weinig mensen te volgen, juist om de schijn van partijdigheid te voorkomen. ‘Toevallig heb ik onlangs een kort twittergesprek gevoerd naar aanleiding van een opmerking die ik had gemaakt over de “driehoek”. Dat ga ik dan toch aan, omdat ik wil dat er een juist beeld wordt geschetst. Maar het is een uitzondering.’
Dorpskroeg
Marjet van der Lecq, straf- en familierechter in Almelo (Amhvdl, 172 volgers) zit ook op Twitter, maar heeft een afgeschermd account. ‘Dat is vooral omdat ik ook strafzaken doe. Ik wil niet voor iedere malloot te vinden zijn.’ Maar alle volgverzoeken van advocaten zegt ze te accepteren.
In Almelo zijn inmiddels richtlijnen uitgevaardigd voor rechters op social media. De belangrijkste, en meest voor de hand liggende: niet twitteren over zaken en niet over politiek. ‘Verder is het toch een beetje pionieren,’ zegt Van der Lecq. ‘Kijk, voorheen trof je elkaar in de sociëteit of op de golfclub. Nu gebeurt het op Twitter. Dat is een beetje de dorpskroeg. Dankzij sociale media kun je bijna wel zeggen dat er minder dan vroeger sprake is van achterkamertjes.’
Social-mediaspecialist Alberdingk Thijm vindt het juist goed als rechters meer zelf in de openbaarheid treden en daardoor beter weten wat er onder advocaten leeft. ‘Er is meer contact mogelijk, en daar zijn sociale media precies voor bedoeld. Ik begrijp best dat het soms lastig is. Als iemand op Twitter uitleg vraagt over een uitspraak, moet je dan wel of niet reageren?’
Alberdingk Thijm gebruikt social media ook om zich te verdiepen in de rechter met wie hij te maken heeft. Dat betekent dat hij, zoals waarschijnlijk iedere advocaat, altijd het Register Nevenfuncties raadpleegt. In de toekomst kijkt hij vermoedelijk ook op Twitter om te zien wat voor vlees hij in de kuip heeft. ‘Ik vind dat vergelijkbaar.’
Ook Richard Korver houdt de uitlatingen van rechters in de sociale media in de gaten. ‘Als een rechter zich manifesteert als erg pro-slachtoffers en ik sta op dat moment net een verdachte bij, dan word ik wel behoedzaam.’ Op social media naar argumenten zoeken om een rechter te wraken, zal hij niet doen, zegt Korver. ‘Maar als iemand zich héél erg gekleurd uitlaat, zal ik wel vragen of hij zich wil verschonen.’
Rechtbankpresident Henk Naves verwacht dat social media vaker zullen leiden tot verschoning. ‘Het middel wraking wordt steeds vaker aangegrepen, dus ook daar kun je bijna op wachten. Maar ik zie het met vertrouwen tegemoet.’
Etiquette
Wel en niet doen op social media
• Als u naar buiten treedt, doe dat dan onder uw eigen naam. Anders wekt u de indruk dat u iets te verbergen heeft.
• Wees u ervan bewust dat u een functionaris bent. U wordt gezien als representant van uw kantoor.
• Maak geen onderscheid in welke professionals u wel en niet accepteert als volger.
• Sociale media zijn er om te communiceren, niet alleen om te zenden. Maar wees terughoudend.
• Juridische kwesties bespreken is uiteraard geen probleem, maar houd het algemeen.
Jolenta Weijers