Dat is het antwoord van het Europese Hof van Justitie op een prejudiciële vraag van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.
De Nederlandse rechter hoeft vreemdelingen die niet gehoord zijn over de verlenging van hun bewaring niet per se vrij te laten. Hun verdedigingsrechten zijn weliswaar geschonden door hen niet te horen. Maar de nationale rechter mag zelf weten welke rechtsgevolgen hij aan deze schending verbindt. Dat is het antwoord van het Europese Hof van Justitie op een prejudiciële vraag van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.
De Raad van State zei in een procedure van twee vreemdelingen over een verlengingsbesluit dat beiden gehoord hadden moeten worden. Maar moet het verlengingsbesluit nu worden vernietigd omdat de verdedigingsrechten zijn geschonden? Of kan het belang om iemand in bewaring te houden zwaarder wegen en het besluit in stand blijven, zodat de vreemdeling niet onmiddellijk hoeft worden vrijgelaten? Volgens het Europese hof kunnen de rechten van de verdediging worden beperkt in het algemeen belang als de kern van het verdedigingsrecht maar niet wordt aangetast. Niet elke inbreuk op de rechten van de verdediging leidt dus opheffing van de bewaring en het niet-horen van de betrokkenen evenmin. De nationale rechter heeft de vrijheid om de rechtsgevolgen vast te stellen aan de hand van de concrete omstandigheden van elk geval.
Volgens Martijn Strooij (Hamerslag & Van Haren Advocaten), die met kantoorgenoot Neal Blomjous één van de vreemdelingen bijstond, lijkt de uitspraak op het eerste gezicht aan te sluiten bij de Nederlandse praktijk. De rechter moet kijken naar de feiten en omstandigheden en beoordelen of het besluit anders kon zijn uitgevallen als de vreemdelingen wel waren gehoord.
‘Als het verdegingsbeginsel niet in acht is genomen, leidt dat er niet zonder meer toe dat het besluit moet worden vernietigd. Daar hadden wij op ingezet. Aan de hand van de concrete omstandigheden van het geval dient te worden bekeken of een schending van het verdedigingsbeginsel tot vernietiging van het besluit had moeten leiden Overigens was onze cliënt al vrij gelaten.’
Tekst: Lex van Almelo