Advocaten Cees Korvinus en Peter Plasman op links, Kamerleden Ard van der Steur (VVD) en Jeroen Recourt (PvdA) op rechts. Ertussen: een reusachtig meningsverschil over het toezichtvoorstel van staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven (VVD).
Ze waren gewaarschuwd, de Kamerleden die deelnamen aan het Gerbrandydebat van de Nederlandse Orde van Advocaten. Strafrechtadvocaat Gerard Spong vroeg voor het debat om een minuut stilte voor de met ‘dodelijk snode’ plannen bedreigde rechtsstaat. Na een gloedvolle opsomming van alternatieve bezuinigingen dan die op de rechtsbijstand trok hij jas, das en hemd uit en toonde zijn shirt waarop stond: Teeven kleedt ons uit.
De deelnemers aan het debat kwamen op het toezichtdossier niet nader tot elkaar. Beide Kamerleden bleven volhouden dat het voorstel van het kabinet niet zou leiden tot staatstoezicht. ‘Staatstoezicht? Onzin’, stelde Ard van der Steur. De Orde mocht per slot van rekening zelf leden voordragen, zei het VVD-Kamerlid. ‘Vertrouwt u uzelf niet?’
Op de vraag welk probleem het voorstel oplost, antwoordde Van der Steur dat het rapport van interim-rapporteur Rein Jan Hoekstra de noodzaak tot extern toezicht aantoonde. Advocaat Peter Plasman maakte duidelijk dat wat hem betreft niemand dossiers van cliënten mag inzien. ‘Stelt u zich eens voor dat een cliënt bij mij aan tafel zit. Die vraagt of de overheid mijn dossiers kan inzien en ik antwoord: ‘Nee niet de overheid, maar een door de Orde voorgedragen en door de minister benoemde commissie.’
Advocaat Korvinus zag geen toekomst voor het toezichtplan: ‘De minister wil een orgaan in de Orde planten dat zal worden afgestoten. Geen enkele advocaat zal dit accepteren.’ Hij benadrukte dat de overheid in veel zaken de wederpartij is en dat alleen daarom al een door de minister te benoemen toezichthouder onwenselijk is.
Alleen op het dossier van de rechtsbijstand kwamen advocaten en Kamerleden iets nader tot elkaar. De stelling dat bezuiniging op rechtshulp tot rechtsongelijkheid leidde, klopte niet volgens Plasman. Cynisch meldde hij dat het zou leiden tot volledige afbraak van het systeem en dat iedereen weer gelijk zou zijn. Van der Steur betoogde juist dat hulp rechtsongelijkheid in de hand werkte. Middengroepen komen volgens hem immers niet in aanmerking voor bijstand en die kunnen het niet betalen om door te procederen.
Recourt uitte wel zijn zorgen over gespecialiseerde advocaten zoals die in het sociale zekerheidsrecht. De Kamerleden zeiden er donderdag tijdens het debat iets aan te willen doen. Maar de bezuinigingen zouden blijven. Daarna moesten de politici op een hol naar een plenair debat over de werkdruk binnen de rechterlijke macht.
Klik hier voor een videoverslag van het debat.