Pak ’m beet twee millennia geleden moet de geboorte van Jezus reden zijn geweest om vooruit te kijken. Hij werd per slot van rekening gezien als de Messias. Inmiddels is de periode rond zijn geboorte veranderd in een tijd van terugblikken. En terugkijkend op 2013 valt op dat voor de advocatuur het ethiek was wat de klok sloeg.
De opleiding tot advocaat kent meer aandacht voor beroepsethiek. Politiek en advocatuur leken soms over niets anders te debatteren dan over kwaliteit. En dan was er de terugkerende vraag of advocaten in de ogen van de maatschappij wel ethisch opereren aangezien zij het belang van hun cliënt dienen in plaats van het belang van de maatschappij. Alle reden, kortom, om nu een editie te maken over ethiek.
Bij de vraag hoe ethisch de beroepsgroep is, heeft de advocatuur de schijn tegen. De schrapping van Bram Moszkowicz mocht dan voor veel advocaten het bewijs zijn dat het met het toezicht wel snor zit, voor de meeste Nederlanders was het een bevestiging van de reputatie die de advocatuur al eeuwen met zich meedraagt: geldwolven!
Die reputatie stond ook in de weg bij het andere thema dat advocaten bezighield: de bezuinigingen op de rechtsbijstand. Het advocatenprotest in november verlegde de aandacht van het recht op bijstand naar het inkomen van de advocaat. En ineens hadden advocaten een lastige boodschap te vertellen.
Op BNR verkondigde een strafrechtadvocaat dat hij de Gouden Bocht echt niet kon verlaten omwille van de uitstraling. Van rechtshulp afhankelijke cliënten hadden volgens hem ook recht op een goede advocaat en de indicator voor kwaliteit school volgens deze advocaat (ook) in het adres van een kantoor. Opmerken dat advocaten echt niet voor 70 euro konden werken hielp ook niet. De meeste Nederlanders zien zulke bedragen met jaloezie aan – onwetend van de kosten.
Het toga-protest lijkt effect te hebben gehad. Het kabinet beweegt. Maar de advocatuur lijkt in de beeldvorming haar reputatie te hebben bevestigd: zie je wel, het gaat ze om de centjes. Wellicht biedt deze ethiek-editie ammunitie of inspiratie om het tegendeel te bewijzen.
Robert Stiphout