Toga’s kleurden hier en daar pleinen en straten zwart. Wat leverde het advocatenprotest tegen de bezuinigingen op de gefinancierde rechtshulp eigenlijk op?
Het leek er niet meer van te komen, maar in de week voordat de Tweede Kamer de begroting van Veiligheid en Justitie behandelde, gebeurde het alsnog. Straten en pleinen vulden zich met toga’s. Op de valreep demonstreerden advocaten tegen de bezuiniging op de gefinancierde rechtshulp.
Op maandag 11 november marcheerden circa tweehonderd strafrechtadvocaten door een zonovergoten Amsterdam richting rechtbank. Daar vroeg Benedicte Ficq hen wat er naast liefde en gezondheid echt belangrijk was. Ficq: ‘Inderdaad, vrijheid en recht.’ Camera’s snorden en fototoestellen klikten. Anders was het protest op datzelfde moment even buiten Amsterdam. Een dertigtal asieladvocaten had zich bij Detentiecentrum Schiphol verzameld onder een loodgrijze lucht. Voorzitter Loes Vellenga trok fel van leer tegen het kabinet, maar haar woorden waaiden ongehoord de polder in. Er was geen journalist te bekennen. De asieladvocaten trokken hun conclusie en sprongen in de auto naar Amsterdam. Vellenga: ‘Daar is wel pers.’
De woensdag erop kreeg het protest een vervolg tijdens het Gerbrandydebat van de Nederlandse Orde van Advocaten. In een afgeladen Sociëteit De Witte riepen advocaten Tweede Kamerleden Jeroen Recourt (PvdA) en Ard van der Steur (VVD) ter verantwoording. Gerard Spong trok er tijdens de aftrap van het debat zijn jas en overhemd voor uit. ‘Teeven kleedt ons uit,’ stond er op zijn hemd.
Leverde al het protest ook iets op? Tijdens het Gerbrandydebat uitten Recourt en Van der Steur hun zorgen al over de gespecialiseerde advocatuur, maar de echte omslag kwam een dag later op het Plein in Den Haag. De sociale advocatuur had een protest georganiseerd waarbij de rechtsbijstand symbolisch ten grave werd gedragen. Circa honderd advocaten scandeerden de voorzitter van de sociale advocatuur Nederland Hein Vogel na: ‘De plannen van Teeven, moeten sneven.’ Maar toen de verantwoordelijk staatssecretaris het podium beklom veranderde het protest plotseling in overleg.
Teeven: ‘Over de invulling van de bezuinigingen valt te praten.’
Vogel: ‘Ook over zaken buiten het strafrecht? Huurrecht, verbintenissenrecht, asielrecht?’
Teeven: ‘Met mij valt te praten.’
Nog diezelfde middag kwam het nieuws uit het Kamergebouw dat staatssecretaris Fred Teeven (VVD) dacht aan een algemene verlaging van het uurtarief voor alle sociaal advocaten om de bezuiniging op de rechtsbijstand voor strafrechtadvocaten te verzachten. Het uurtarief zou dan nog net boven de honderd euro uitkomen. Leken de plannen van Teeven toch te gaan sneven; althans een beetje.
Robert Stiphout