De door VVD-Kamerlid Ard van der Steur nagestreefde wettelijke regeling van mediation is meer dan onnodig. Een vernietigend advies van de Raad van State brengt hem, gezien zijn reactie op Advocatenblad.nl, niet van zijn voornemen af. Belangrijke vragen die door dat college zijn gesteld, laat hij onbeantwoord.
Van der Steur had het kunnen houden bij een voorstel tot het vastleggen van de kernwaarden van mediation (vrijwilligheid, vrijblijvendheid, vertrouwelijkheid, onafhankelijkheid en neutraliteit van de mediator en het respecteren van de partijautonomie). Die elementen bepalen de kwaliteit van mediation. Vaardigheden laten zich niet definiëren wanneer het niet gaat om technisch meetbare resultaten.
Van der Steur wil mediation geplaatst zien naast arbitrage en bindend advies. Die figuren zijn wettelijk geregeld, maar niet allerlei details over de persoon van de arbiter en de bindend adviseur. Van der Steur bemoeit zich echter ook met de opleiding, registratie en het toezicht op mediators en dat gaat te ver. Dat zou nodig zijn om een verschoningsrecht te regelen waar niemand op zit te wachten. Een gewone geheimhoudingsovereenkomst voldoet prima. Alleen, het Kamerlid doet het voorkomen alsof een Europese Richtlijn zou willen dat in Nederland een verschoningsrecht wordt ingevoerd, maar dat staat nergens. Er bestaat al een met steun van publieke middelen ingerichte infrastructuur van registratie en toezicht in ons land.
Van der Steur wil gedwongen winkelnering voor alle overheidsdiensten bij één soort van mediator. Weg vrije keuze voor iemand die een probleem met een overheidsdienst krijgt. Daar zou een mediator aan te pas moeten komen die geregistreerd staat in een register volgens een systeem waarbij de overheid zelf een dikke vinger in de pap krijgt.
Ronduit storend is het voorstel dat aan de rechter moet worden uitgelegd of mediation is geprobeerd en waarom niet. Mediators – jurist of niet – zouden verder rechtsvragen aan rechters mogen voorleggen, die daar binnen zes weken antwoord op moeten geven.
Het is niet goed in een nieuwe tak van sport de ontwikkelingen in regels te verstikken. De gekozen oplossingen kunnen volgens mij op weinig tot geen steun rekenen van de overgrote meerderheid van individuele mediators in ons land. De mediationmarkt is nog volop in ontwikkeling. De structuur van die markt wordt volstrekt miskend. De voorstellen ademen in alles personen- en familierecht en arbeidsrecht en doen daarmee groot onrecht aan andere segmenten en mediationtoepassingen.
De initiatief-wetsontwerpen dreigen het veld van de wal in de sloot te helpen.
Martin Brink
(advocaat bij Van Benthem & Keulen en Voorzitter van de Vereniging Corporate Mediation)