Wat was het gebruikelijke communicatiemiddel toen u begon als advocaat? Ik heb nog meegemaakt dat er een telex op kantoor stond. Later kwam de bode door de gangen rennen als ik een fax had. De introductie van email: ik was erbij.
Aan deze technologische veranderingen moest ik denken toen ik een voorwoord schreef voor de Jonge Balie Congresbundel. Het thema van het congres is dit jaar ‘Recht en ontwikkeling’. Aan de orde komen maatschappelijke, persoonlijke en technologische ontwikkelingen.
Technologie heeft mijn werk als advocaat, en dat van u ongetwijfeld ook, steeds makkelijker gemaakt. De juiste technologie toepassen kan er ook voor zorgen dat u efficiënter werkt. Daarmee kunt u zich differentiëren van andere juridische aanbieders die minder gebruikmaken van technologie. Dat voorspelt althans de ING in haar laatste sectorvisie advocatenkantoren (‘Tweedeling door technologie’).
Maar zelfgekozen toepassing van techniek of niet: de advocatuur staat sowieso voor een grote, technologische verandering. Door het project Kwaliteit en Innovatie in de rechtspraak (KEI) hebben we straks een modern procesrecht met digitaal dossier.
Niet alleen in eerste aanleg, maar ook bij hogere rechters kunnen we digitalisering en vereenvoudiging verwachten. Het Advocatenblad.nl kopte afgelopen week: ‘Rechtspraak voor digitalisering in hoger beroep en cassatie’. Het enthousiasme blijkt uit een gezamenlijk wetgevingsadvies van de Raad voor de rechtspraak en de president van en procureurgeneraal bij de Hoge Raad. Ook de Orde is v66r modernisering van het procesrecht. Ik denk dat de geplande veranderingen de kwaliteit van de rechtspraak ten goede zullen komen. Maar waar de Orde altijd voor zal waken: ook met KEI moeten advocaten hun werk kunnen blijven doen.
Asielrechtadvocaten bijvoorbeeld, met cliënten zonder emailadres of computer: moeten zij nou echt als eersten verplicht digitaal gaan procederen? Ook mag KEI partijautonomie niet te veel aantasten. Als partijen gezamenlijk lang uitstel willen aanvragen dan moet dat kunnen. Bovendien voert KEI het procestempo op, maar wordt dat ook gevolgd door rechters die sneller uitspraak doen?
Dit soort zaken houdt mij bezig. De Orde volgt de ontwikkelingen op de voet en zal de belangen van de advocatuur zo nadrukkelijk mogelijk blijven verdedigen. Digitalisering zou pas uitgerold mogen worden als het systeem voldoende veilig, betrouwbaar en gebruiksvriendelijk is. Ook de Rechtspraak wil gelukkig dat de wet pas in werking treedt als de benodigde techniek gereed en operationeel is.
Ik stel me voor hoe over vijfentwintig jaar mijn opvolger herinneringen ophaalt aan technologische veranderingen in zijn of haar carrière. ‘Ik heb nog meegemaakt dat KEI werd ingevoerd,’ memoreert de toekomstig deken dan bijvoorbeeld. Ik hoop, en vertrouw erop dat het goede herinneringen zullen zijn.
Walter Hendriksen, algemeen deken