Hoewel rechters steeds vaker een schadevergoeding aan ex-verdachten toewijzen, is het gemiddeld toegekende bedrag de laatste tien jaar flink gedaald. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Ex-verdachten die onterecht in voorlopige hechtenis zijn genomen, kunnen daarvoor een schadevergoeding eisen. Ook kan de rechter gemaakte kosten van ex-verdachten vergoeden als zij geen straf of maatregel opgelegd hebben gekregen.
Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in 2003 3.799 van deze verzoeken werd toegewezen. Tien jaar later is het totaal aantal toegekende schadevergoedingen met 10.471 ongeveer 2,5 keer zo hoog.
Daar staat tegenover dat een ex-verdachte in 2003 kon rekenen op een gemiddelde schadevergoeding van 3.237,69 euro. Anno 2013 is dat bedrag gedaald met 27 procent naar 2.368,45 euro. Rechters lijken dus geen inflatiecorrectie toe te passen.
2012 was een voorlopig dieptepunt qua omvang van de schadevergoeding. Hoewel in dat jaar het grootste aantal verzoeken is toegewezen (11.248), was de gemiddelde schadevergoeding in 2012 met 2.053,70 euro het laagste van de afgelopen tien jaar. In 2013 stijgt dat bedrag dus weer, terwijl het aantal toegekende verzoeken iets afneemt.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek rapporteert jaarlijks over het aantal schadevergoedingen aan ex-verdachten en maakt daarbij onderscheid tussen vergoeding van gemaakte kosten en schadevergoeding wegens onterechte hechtenis.
Artikel 89 Sv voorziet in een schadevergoeding voor ex-verdachten die onterecht in verzekering zijn gesteld of in voorlopige hechtenis zijn genomen. Als een verdachte in voorlopige hechtenis is genomen of in verzekering is gesteld, maar de strafzaak eindigt zonder dat de rechter een straf of maatregel oplegt, dan kan de rechter een vergoeding toekennen voor de schade die de verdachte als gevolg heeft geleden.
Dit is ook het geval als er wel een straf of maatregel is opgelegd, maar voorlopige hechtenis is toegepast voor een feit waarvoor dat niet is toegestaan. Als een strafzaak is geëindigd zonder oplegging van straf of een maatregel, kan de ex-verdachte bovendien beroep doen op vergoeding van kosten (artikel 591a Sv).
Nathalie Gloudemans-Voogd