Op vrijdag 1 augustus is op www.rechtspraak.nl een nieuwe versie van de beslagsyllabus gepubliceerd. Hieronder staan de meest in het oog springende wijzigingen in de laatste versie.
Toevoeging over eerdere afgewezen beslagrekesten (pag. 7)
Oudere versies van de syllabus kenden al de verplichting om in het rekest melding te maken van het feit dat een beslagrekest mogelijk eerder bij een andere rechtbank is ingediend maar daar is afgewezen, of dat het rekest is ingetrokken.
De nieuwe beslagsyllabus vermeldt dat als een rekest bij een andere rechtbank is afgewezen, het hernieuwde verzoek reeds op die grond zal moeten worden afgewezen. Dit om forumshopping te voorkomen en vanuit de gedachte dat tegen een afgewezen rekest hoger beroep openstaat. Dat een procedure in hoger beroep lang zou kunnen duren, zou hieraan niet afdoen.
‘Grijsmaking’ van beslagen (pag. 12)
De beslagsyllabus bevat nu uitleg over gang van de zaken bij ‘grijsmaking’ van beslagen. Grijsmaking houdt in dat een debiteur die een beslaglegging verwacht en daarover wil worden gehoord dat van te voren aan de rechter kenbaar maakt. De voorzieningenrechter is niet verplicht de debiteur ook daadwerkelijk te horen.
Slechts enkele rechtbanken kennen de mogelijkheid tot grijsmaken. In de syllabus is te lezen dat zal worden onderzocht of het mogelijk en wenselijk is een vorm van grijsmaking landelijk in te voeren. Als dat niet geval blijkt te zijn, verdwijnt de mogelijkheid van grijsmaking bij alle rechtbanken.
Voorlopig beslagverlof (pag. 14)
In 2011 is in de syllabus geïntroduceerd dat een verlof ook voorlopig kan worden verleend. Dit in het geval er gerede twijfels bestaan over de gegrondheid van de vordering of de noodzaak van de verlangde beslaglegging, maar de vrees gerechtvaardigd is dat – als partijen eerst worden gehoord – het beslagobject zal worden onttrokken aan het zicht van de beslagcrediteur. Dan wordt wel meteen een zitting bepaald waarna de definitieve beslissing volgt.
In de nieuwe syllabus wordt gewezen op HR 13 september 2013 (prejudiciële vragen over bewijsbeslag in niet-IE zaken; ECLI:NL:HR:2013:BZ9958) waarin de Hoge Raad ‘voorlopig verlof’ in ieder geval mogelijk acht met het oog op het stellen van prejudiciële vragen.
Verder is hier vermeld dat de ervaringen met de voorlopige verlofverlening positief zijn. In de syllabus staat ook dat de zitting daarna vergelijkbaar is met een opheffingskortgeding, maar dan zonder verplichte procesvertegenwoordiging voor de beslagene en zonder dat de beslagene (in beginsel) zal moeten aantonen dat er gronden zijn die aan het leggen van beslag in de weg staan.
Gewijzigde passage m.b.t. Vormerkung (pag. 27)
De Hoge Raad heeft beslist (in onder meer ECLI:NL:HR:2013:BZ9959) dat het mogelijk is derdenbeslag te leggen ondanks Vormerkung (inschrijving koop van een registergoed in een openbaar register, art.7:3 lid 1 BW) en het beslag dus ook niet kan worden opgeheven worden op grond van het enkele feit dat er een dergelijke inschrijving is.
Volgens de nieuwe redactie van de syllabus wil het door de Hoge Raad gegeven kader nog niet zeggen dat de voorzieningenrechter derdenbeslag onder de koper ook altijd moet toestaan als hiervoor verlof wordt gevraagd.
In de syllabus staat nu dat de voorzieningenrechter – met inachtneming van alle omstandigheden van het geval – zal moeten beoordelen of de beslaglegger (mede gezien de mogelijkheid dat het beslag geen doel treft) al dan niet misbruik van recht in de zin van art. 3:13 BW zou maken als hij het beslag zou leggen na inschrijving van de koop.
Als er geen redelijk belang bij de beslaglegging is en deze slechts schade (bij de beslagdebiteur en de koper) teweeg brengt, is dat volgens de syllabus grond het verlof te weigeren. In het geval wel verlof zou worden verleend, staat hier de suggestie om daaraan eventueel de voorwaarde te verbinden dat de beslaglegger zekerheid stelt voor schade die door het beslag kan worden veroorzaakt (zie ook art. 701 Rv).
Geheel nieuw hoofdstuk over bewijsbeslag (pag. 44 t/m 53)
In ECLI:NL:HR:2013:BZ9958 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat bewijsbeslag ook in niet-IE zaken mogelijk is. Naar aanleiding daarvan bevat de syllabus nu een geheel nieuw hoofdstuk over bewijsbeslag met onder meer een nadere invulling van de door de Hoge Raad aan een dergelijk verlof verbonden voorwaarden.
Robert Hendrikse, professional support lawyer/advocaat bij Van Doorne N.V. te Amsterdam