Tweede Kamerlid Van Nispen (SP) heeft de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie tijdens het reces veertien vragen gesteld over het recht op de vrije keuze van een advocaat. De Kamervragen volgen op het arrest van de Hoge Raad over de uitleg van een rechtsbijstandverzekeringsovereenkomst.
Op 21 februari 2014 deed de Hoge Raad uitspraak na een prejudiciële beslissing. Uit beantwoording van de prejudiciële vragen door het Hof van Justitie van de Europese Unie blijkt volgens de Hoge Raad dat het recht op vrije keuze van een rechtshulpverlener niet afhankelijk is van een besluit van de rechtsbijstandsverzekeraar dat de zaak door een externe rechtshulpverlener zal worden behandeld.
In deze zaak speelde de vraag of een rechtsbijstandsverzekerde het recht had zich door een advocaat te laten bijstaan in een procedure voor de kantonrechter. Volgens de Hoge Raad had de rechtsbijstandsverzekeraar (DAS) inderdaad moeten toestaan dat haar verzekerde vertegenwoordigd zou worden door een advocaat die hij zelf zou mogen aanwijzen. Hiermee bevestigde de Hoge Raad de vrije advocatenkeuze.
Van Nispen vraagt de staatssecretaris naar zijn reactie op deze uitspraak. Ook wil de parlementariër weten voor welk soort procedures dit geldt en welke acties Teeven en verzekeraars hebben ondernomen naar aanleiding van de uitspraak. Daarnaast vraagt Van Nispen of de polisvoorwaarden en het beleid zijn aangepast en in hoeverre rechtsbijstandsverzekeraars beperkingen stellen aan de vrije advocaatkeuze. In hoeverre mag een verzekerde zelf een advocaat in de arm nemen als een rechtsbijstandsverzekeraar niet adequaat genoeg reageert op een rechtsbijstandsverzoek?
Het SP-Kamerlid maakt zich ook zorgen om de consequenties voor de toegankelijkheid van het recht voor midden- en lagere inkomens, die geen recht hebben op gefinancierde rechtsbijstand, maar een commercieel advocatentarief ook niet kunnen dragen. Wat betekenen eventueel gestelde beperkingen aan de vrije advocatenkeuze voor deze groep? Van Nispen is ook benieuwd naar de consequenties voor de gefinancierde rechtsbijstand en de voorgenomen bezuinigingen daarop.
De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) laat weten het goed te vinden dat er vragen zijn gesteld. “Als rechtzoekende moet je zelf een advocaat kunnen kiezen. Vrije advocaatkeuze is dus van groot belang,” zegt een voorlichter van de NOvA. Teeven heeft nog niet gereageerd op de Kamervragen.
Nathalie Gloudemans-Voogd