Het door justitie verstrekken van beelden van politieverhoren aan een televisiezender is onrechtmatig. Dat schrijft Bart Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten (NVSA) in een brief van 17 november aan het College van procureurs-generaal. Hij schreef de brief naar aanleiding van door het OM vrijgegeven beelden van politieverhoren die door televisiezender SBS zijn uitgezonden.
SBS zond zondagavond 16 november beelden van politieverhoren uit in een documentaire over het politiewerk in een moordzaak, onder de titel De dubbele moord in Amsterdam-Noord. ‘Voor het verstrekken van beelden van politieverhoren door justitie, ontbreekt een rechtsbasis. En door het verstrekken en uitzenden ervan wordt de privacy van verdachten of veroordeelden geschonden’, stelt Nooitgedagt. Alleen als de verdachte of veroordeelde hier schriftelijk toestemming voor heeft gegeven, mag het OM beelden vrijgeven, benadrukt Nooitgedagt.
De NVSA-voorzitter verwijst naar artikel 8 lid 2 van het EVRM. Daarin staan de voorwaarden beschreven waaronder het maken van inbreuk op privacy gerechtvaardigd kan zijn. Zo kan het belang van opsporing een inbreuk op de privacy rechtvaardigen. ‘Het is duidelijk dat de beelden niet zijn verstrekt in het kader van opsporing, aangezien de verdachten hebben bekend en uit de bewuste tv-uitzending en de toelichting door de woordvoerder bleek dat er geen opsporingsdoel was’, schrijft Nooitgedagt in zijn brief aan het College van procureurs-generaal.
Politieverhoren worden opgenomen om zo de wijze van verhoor te kunnen controleren. Daarbij zijn de opnamen bedoeld om de schriftelijke verslaglegging van verhoren te kunnen controleren. ‘Door het opnemen van verhoren kunnen zowel de verdediging als de rechter achteraf toetsen of verklaringen juist tot stand zijn gekomen en correct zijn weergegeven. Het opnemen van verhoren dient de waarheidsvinding en maakt de kans op gerechtelijke dwalingen op basis van onterechte bekentenissen of onjuiste verslaglegging van verhoren kleiner’, schrijft Nooitgedagt.
‘Maar als het risico bestaat dat de opnamen van die verhoren op televisie verschijnen, zullen advocaten zich genoodzaakt zien hun cliënten te adviseren niet mee te werken aan de politieverhoren en zich te beroepen op hun zwijgrecht’, stelt Nooitgedagt.
De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten vraagt of en zo ja welke maatregelen het College van procureurs-generaal zal treffen om te voorkomen dat het verstrekken van de opnamen van politieverhoren aan de media (of derden) in de toekomst zal plaatsvinden.
Ook de Nederlandse Orde van Advocaten benadrukt dat het OM onjuist heeft gehandeld. ‘Politieverhoren vinden uitsluitend plaats voor strafvorderlijke doeleinden. Het beschikbaar stellen van opnamen van verhoren door het OM aan programmamakers, zoals hier het geval is geweest, is een onwenselijke en onjuiste gang van zaken – temeer nu het gaat om verhoren van personen aan wie niet was meegedeeld dat hun verklaringen zouden (kunnen) worden vrijgegeven aan de media.’ De Orde zal hierover met het OM in contact treden. ‘Voorkomen moet worden dat iedere gehoorde vooraf moet vragen om een schriftelijke garantie dat zijn of haar verklaring niet aan media zal worden overgedragen.’
Sabine Droogleever Fortuyn