De advocatuur moet innoveren, juist nu. De hardnekkige economische crisis en structurele teruglopende vraag van cliënten dwingen dat af. Maar innoveren, hoe doe je dat? Rob Wijnberg, initiator van het online crowdfunded platform De Correspondent en keynote speaker van Advocatenblad Live! deelde zijn kijk op innovatie. Daarbij daagde hij advocaten uit deze visie op hun eigen praktijk toe te passen.
Donderdagochtend, 22 januari. Een zaal van De Fabrique in Utrecht is gevuld met ongeveer tweehonderd bezoekers, voor het overgrote gedeelte advocaten. Rob Wijnberg, journalist en filosoof, staat op het podium. Pratend over innovatie begint Wijnberg met hetgeen innovatie volgens hem allemaal niet is. Zo is echte innovatie volgens Wijnberg geen product van concurrerende bedrijven. Innovatie is ook niet gebaat bij marktonderzoek volgens Wijnberg. Innovatie geeft geen antwoord op problemen, is geen antwoord op behoeften. ‘Innovatie is niet het aanpassen van wat je al doet om te kunnen blijven doen wat je doet,’ zegt Wijnberg. Innoveren, concludeert hij, betekent iets totaal nieuws beginnen.
De grootste veranderingen vinden volgens Wijnberg plaats op het moment dat er iets verandert aan de manier waarop we tegen de wereld aankijken, in moreel of filosofisch opzicht. En aan de vraag waar we naartoe moeten, gaat volgens Wijnberg een belangrijke vraag vooraf. ‘Vernieuwen begint met kijken waar we staan. Vaak weten we dat niet precies.’
Kenmerkende ontwikkelingen van de afgelopen vijftig tot zestig jaar zijn volgens Wijnberg de ontideologisering van de samenleving. ‘We geloven niet meer in hogere waarheden.’ Ook de individualisering noemt hij als karakteristieke ontwikkeling voor de huidige tijd. Ook noemt hij de economisering. De economie als een manier om ons te oriënteren, de economie als een kompas. ‘Ook in de politiek zie je dat terug. Een patiënt wordt een zorgconsument.’
Deze geïndividualiseerde tijdgeest brengt volgens Wijnberg met zich mee dat er een grote behoefte is aan houvast, antwoorden op praktische problemen van mensen die je kunt vertrouwen. Terugkomend op de vraag waar we naartoe moeten, stelt Wijnberg de aanwezige advocaten een wedervraag. ‘Als de advocatuur nog niet zou bestaan, hoe zou deze dan nu vormgegeven moeten worden? Wat is je ideaal, wat wil je als advocaat bereiken? Wat is hetgeen je daarvan weerhoudt? Dát kan anders!’
Na deze denkoefening interviewt dagvoorzitter Roxane van Iperen Sander de Lang, Marrielle van Essen en Bart Stapert over een zaak die veel impact op hen heeft gehad. Stapert, vers geland uit Indonesië, vertelt over zijn bijstand aan Ang Kiem Soei die zaterdag 17 januari in Indonesië werd geëxecuteerd. ‘Ook na de dood ben ik nog advocaat en procesbegeleider,’ vertelt Stapert. Mariëlle van Essen vertelt over de damschreeuwer en de waxinelichthoudergooier. Sander de Lang praat over de Tripoli-vliegramp. De Lang: ‘Juist uit machtige tegenstand haal ik mijn kracht’. Van Essen en Stapert delen deze drive.
Advocaat en columnist Matthijs Kaaks sluit de ochtend af met een gesproken column. Hij schetst de advocatuur van de afgelopen vijftien jaar. Hij blikt terug naar het jaar 2000 en vergelijkt advocaten met pissebedden onder een stoeptegel, naar binnen gekeerd, niet zichtbaar voor de buitenwereld. De afgelopen vijftien jaar is er volgens hem veel veranderd. ‘We zijn misschien nog steeds wel pissebedden, maar niet meer onder een stoeptegel.’
Na het middagprogramma, bestaande uit inhoudelijke masterclasses als strafrecht, arbeidsrecht, civiele aansprakelijkheid en Kennis delen: zo kan het beter, beantwoordt de Haagse deken Bas Martens drie prangende vragen van de dagvoorzitter over het vernieuwde toezicht en tuchtrecht.
Tot slot: de bekendmaking van de winnaar van de titel ‘meest gewaardeerde advocaat’. In de aanloop naar deze verkiezing vroeg het Advocatenblad advocaten in een online enquête wie zij binnen hun rechtsgebieden het meest waarderen. Advocaten kozen toen strafrechtadvocaat Wim Anker, arbeidsrechtadvocaat Rogier Duk en personen- en familierechtadvocaat Louis Zonnenberg. Uit deze drie kiezen de aanwezige advocaten de winnaar: Wim Anker. Anker wordt geroemd als ‘uitmuntend pleiter’. Ook wordt hij gewaardeerd wegens zijn uitgebreide vakkennis en zijn sociale betrokkenheid.
Sabine Droogleever Fortuyn
