Tweede Kamerleden Michiel van Nispen en Ronald van Raak (beiden SP) vragen minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, PvdA) te reageren op het standpunt van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) dat de rechter vooraf moet gaan toetsen of inlichtingendiensten gesprekken tussen advocaten en cliënten mogen afluisteren.
In een brief van 9 februari aan de Tweede Kamer bepleitte de Nederlandse orde van advocaten dat aan het afluisteren van gesprekken en het onderscheppen van mailwisselingen tussen advocaten en hun cliënten door de Nederlandse Inlichtingen- en veiligheidsdiensten (IVD) een rechterlijke toetsing vooraf moet gaan. Dat meldde Advocatenblad.nl vorige week. ‘Ik ben het hiermee eens,’ zegt Van Nispen. ‘Het afluisteren van gesprekken met advocaten is erg ingrijpend. Een rechterlijke toets is daarbij zeker passend.’
In Kamervragen van 18 februari vragen Van Nispen en Van Raak minister Plasterk te reageren op het standpunt van de NOvA. De Kamerleden vragen Plasterk bovendien of hij van mening is dat het verkeer tussen advocaten en cliënten voldoende is beschermd gezien het feit dat de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten heeft geconstateerd dat de AIVD gesprekken ten onrechte heeft uitgewerkt.
Ook vragen de Kamerleden minister Plasterk of hij bereid is om een soortgelijke waarborg voor advocaten te laten gelden als in het wetsvoorstel waarin wordt voorgesteld het afluisteren van journalisten vooraf te laten gaan door een rechterlijke toets.
De NOvA heeft van verschillende advocaten gehoord dat zij weten of vermoeden dat telefoongesprekken die zij voeren met hun cliënten worden afgeluisterd. Daarbij worden mailwisselingen tussen advocaten en cliënten volgens verschillende advocaten onderschept. Plasterk gaf onlangs toe dat de AIVD het advocatenkantoor Prakken d’Oliviera jarenlang heeft afgeluisterd. De AIVD werkte daarbij gegevens uit die als ‘niet evident voor enig onderzoek van de AIVD kan worden beschouwd,’ schreef Plasterk in een brief van 15 december 2014 aan het advocatenkantoor.
Niet alleen in Nederland, maar ook in Groot-Brittannië luisteren veiligheidsdiensten advocaten overigens af. Daar lijkt er alleen zwaarder aan te worden getild dan in Nederland. The Guardian meldde 18 februari dat de Britse regering heeft toegegeven dat het regime waaronder de veiligheidsdiensten van het Verenigd Koninkrijk gesprekken tussen advocaten en hun cliënten hebben afgeluisterd, de afgelopen vijf jaar, onrechtmatig is.
Sabine Droogleever Fortuyn