Het ontbreekt volgens Michiel Pestman, advocaat van het afgeluisterde Prakken d’Oliveira, aan gerechtvaardigde randvoorwaarden voor het afluisteren van advocaten. Daarom willen Pestman en de NVSA met een kort geding realiseren dat de AIVD onmiddellijk stopt met het afluisteren van advocaten.
Pestman pleit ervoor dat de AIVD met een systeem voor nummerherkenning gaat werken, zodat opname-apparatuur in principe afslaat zodra verdachten met advocaten bellen. Voor het afluisteren van advocaten door de AIVD moeten volgens Pestman duidelijke regels komen die openbaar zijn. De regels op basis waarvan de AIVD nu besluit advocaten af te luisteren, zijn niet inzichtelijk.
Daarnaast moet er volgens Pestman en de NVSA een onafhankelijke toets voorafgaan aan het afluisteren van advocaten. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) kan nu alleen achteraf toetsen of het afluisteren gerechtvaardigd was.
Het aanhangige wetsvoorstel dat ertoe strekt dat journalisten bescherming krijgen tegen het inzetten van bijzondere bevoegdheden van de IVD, moet volgens Pestman ook voor advocaten gelden.
Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, PvdA) gaf in een brief van 15 december aan advocatenkantoor Prakken d’Oliveira Human Rights Lawyers toe dat de AIVD het advocatenkantoor ruim tien jaar heeft afgeluisterd. De CTIVD verklaarde de klacht van het kantoor deels gegrond. ‘De Commissie heeft vastgesteld dat geen (schriftelijk) beleid binnen de dienst voor handen is ten aanzien van het uitwerken van telefoongesprekken en e-mails gevoerd, dan wel uitgewerkt tussen cliënten/derden en advocaten die onderschept zijn door middel van de inzet van artikel 25 Wiv 2002 jegens die betreffende cliënten/derden.’
Volgens de Commissie waren er onvoldoende waarborgen voor het uitwerken van deze telefoongesprekken en e-mails. De Commissie beoordeelde het handelen dan wel nalaten van de AIVD op dit punt dan ook als ‘onbehoorlijk’, en achtte dit klachtonderdeel gegrond.
Sabine Droogleever Fortuyn
