De Lawyers for Lawyers Award gaat op 29 mei naar de Colombiaanse advocaat Jorge Molano. De jury prijst hem om zijn ‘immense persoonlijke moed en vasthoudendheid’.
De Lawyers for Lawyers Award 2015 is een ‘erkenning van de zware omstandigheden waarin we ons werk als advocaat moeten doen als we het opnemen tegen de heersende macht en de misdaden van de staat,’ schrijft Jorge Molano in een reactie per mail vanuit Bogotá. ‘Het is een erkenning voor iedereen in Colombia die volhoudt in onze strijd voor vrijheid, ondanks alle gevaren en tegenwerking.’
Molano kreeg zijn sociale betrokkenheid met de paplepel ingegoten door zijn moeder, docent en vakbondslid. Tijdens zijn studie ontmoette hij de prominente mensenrechtenadvocaat José Eduardo Umaña Mendoza, voor wie hij later als assistent ging werken, en die in 1998 werd vermoord. ‘Deze mensen hebben me waarden als waarheid, gerechtigheid en waardigheid bijgebracht; en in het bijzonder het niet-tolereren van misdaden van machthebbers.’
Die waarden brengt hij inmiddels al een kwarteeuw in de praktijk. Zo trad hij op voor de nabestaanden van elf mensen die bij de zogeheten ‘Belegering van het Paleis van Justitie’ in 1985 spoorloos waren verdwenen. Molano stelde de legerleiding verantwoordelijk, met succes. In 2010 en 2014 werden verschillende generaals tot lange gevangenisstraffen veroordeeld. Daarmee haalde Morano zich de woede van toenmalig president Álvaro Uribe op de hals, die publiekelijk liet weten het te ‘betreuren’ dat militairen door een gewone rechter konden worden berecht. Maar in oktober vorig jaar werd het vonnis door het Hooggerechtshof bekrachtigd, en een maand later oordeelde ook het Inter-Amerikaanse Mensenrechtenhof dat de Colombiaanse staat verantwoordelijk was voor de gedwongen verdwijningen.
Onder Uribes bewind (2002-2010) nam ook de praktijk van de zogeheten ‘valse-positieven-moorden’ een hoge vlucht. Circa tweeduizend onschuldige burgers werden door het leger vermoord, waarna ze, uitgedost in camouflagekledij, in de statistieken werden opgevoerd als gesneuvelde guerrilla’s om zo successen te veinzen in de strijd tegen terroristen. Molano trad op voor de nabestaanden en toonde aan dat de orders van bovenaf kwamen.
Dat Molano voortdurend hooggeplaatste militairen en politici op de korrel neemt, wordt hem niet in dank afgenomen. Vanwege de routinematige doodsbedreigingen wordt Molano sinds 2009 beschermd door (ongewapende) vrijwilligers van de Peace Brigade International, tevens de organisatie die hem voordroeg voor de L4L Award. Zijn kinderen wonen inmiddels om veiligheidsredenen in het buitenland. Toch werd de ernst van de situatie pas in 2013 door de Nationale Protectie Eenheid erkend, en duurde het nog een jaar voor er serieuze maatregelen werden genomen.
De L4L Award is voor Molano een steun in de rug. ‘Het is een manier om de Colombiaanse werkelijkheid bekender en zichtbaarder te maken, en hopelijk draagt het ertoe bij dat honderden mensenrechtenadvocaten in Colombia echt garanties krijgen om hun werk veilig te kunnen doen.’
Behalve Molano werden nog 31 advocaten van over de hele wereld genomineerd, twaalf meer dan in 2013. De Syrische advocaat Khalil Maatouk en de Chinese advocaat Pu Zhiqiang werden door de jury als tweede, respectievelijk derde aangewezen.
De L4L Award wordt op 29 mei voor de derde keer uitgereikt. Met de award, die bestaat uit een beeld en een bedrag van 10.000 euro, eert de stichting een advocaat die zich op uitzonderlijke wijze inzet voor mensenrechten en die vanwege zijn of haar werk als advocaat wordt bedreigd of gehinderd.
Tatiana Scheltema