Uw nieuwe stagiaire kan straks pijlsnel handboeken, arresten en wetteksten verslinden en goed verbanden tussen zaken zien. Het is een slimmerd: hij versloeg ooit de beste kandidaten bij de Amerikaanse quiz Jeopardy. Maar met het jaarlijkse ski-uitje zal hij niet meegaan. Dit is een mogelijkheid als IBMs supercomputer Watson in de juridische wereld ingezet wordt. De derde editie van de Dutch Legal Tech Meetup haalt de magie rond Watson weg en maakt duidelijk dat het aan ontwikkelaars is om Watson-toepassingen op juridisch gebied te verzinnen.
Mando Rotman van IBM gunt de aanwezigen bij Legal Tech-gastheer Kennedy Van der Laan een kijkje onder de motorkap van Watson. Computers werkten ooit met ponskaarten en evolueerden daarna in programmeerbare systemen, waarin alles vooraf gedefinieerd moest worden (‘Als x, dan y’). Watson is weer een stap verder dan dit. Rotman noemt Watson een cognitief systeem waarin niet alles vooraf geprogrammeerd en gedefinieerd hoeft te worden. Watson moet als kind gevoerd worden met kennis en daar leert het systeem van.
Kortgezegd imiteert Watson menselijke experts. Mensen observeren, interpreteren, evalueren en beslissen gedachteloos. Rotman vertelt hoe Watson gesproken en geschreven taal op een diep niveau kan begrijpen en een voorgelegde vraag in stukjes opbreekt. Met de informatie die Watson eerder heeft gekregen kan het systeem vervolgens hypotheses genereren: welke interpretatie is het meest waarschijnlijk? Watson weegt daarna de bewijzen, verbindt scores aan de hypotheses en kiest op basis daarvan uiteindelijk een antwoord.
Content is de sleutel hierbij. In het systeem moet wel informatie aanwezig zijn waaruit Watson kan putten. Bovendien vraagt Watson training; hij moet leren welke bronnen gezaghebbend zijn. Watson moet duizenden vragen voorgelegd krijgen en feedback krijgen op het antwoord. Zo wordt de supercomputer over een drempel heen geholpen en zal hij steeds meer accurate antwoorden geven.
In die training zit dus een potentiële belemmering voor de praktische toepassing van Watson. Een bedrijf moet bereid zijn met vastgelegde kennis te komen en uren te investeren om Watson te leren leren. Bedrijven die al veel digitaal werken en ervaring hebben met teksten analyseren met computers zijn hierbij in het voordeel. IBM verwacht niet dat experts vervangen worden, maar dat Watson een partner of peer wordt. Watson kan zorgen voor een nieuwe slag in kennisontwikkeling, meent Rotman. ‘We zien dat het bij klanten een versnellend effect heeft,’ zegt hij. ‘Watson gaat vooral om ondersteunen van expertise; om die op te schalen en versnellen.’
Een tweede potentieel knelpunt is de taal. Watson kan zinnen knap begrijpen, maar spreekt vooralsnog alleen Engels (en binnenkort Spaans). IBM staat open voor gezamenlijke ontwikkeling van nieuwe producten die gebruikmaken van de Watson technologie, ook voor het Nederlandse taalgebied. Op IBM’s digitale innovatieplatform Bluemix zijn Watson-API’s beschikbaar.
Wat Watson kan betekenen voor de juridische sector weet IBM niet precies, maar het bedrijf gelooft wel dat het systeem er van waarde kan zijn. In het Engelse taalgebied bestaan al start-ups zoals Ross en Wise50 die juridische toepassingen met behulp van Watson gebouwd hebben. Voor de Dutch Legal Techies gloort daar dus een uitdaging, die bovendien versterkt wordt door de aankondiging van de Dutch Legal Tech Awards, een initiatief van Dutch Legal Tech, Kennedy Van der Laan, PLEIT, ING en Lexxyn Groep. Of uw nieuwe stagiaire deze prijs wint, kunt u zien bij PLEIT congres op 6 oktober.
Nathalie Gloudemans-Voogd